Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek

Hoe zit het met hormoonverstorende stoffen op groente en fruit?

12 december 2019

Vandaag bericht Trouw over ‘hormoongif’ op groente en fruit. Sommige resten van bestrijdingsmiddelen zouden mogelijk schadelijk kunnen zijn voor de hormoonhuishouding. Maar de gevonden waarden zijn zeer klein en geven geen aanleiding groente en fruit te mijden.

De krant komt met het bericht naar aanleiding van een analyse van de meetgegevens van resten bestrijdingsmiddelen op groente en fruit. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) onderzoekt jaarlijks duizenden monsters groente en fruit op resten bestrijdingsmiddelen. Het recent verschenen rapport van de NVWA laat zien dat het aantal overschrijdingen van de wettelijke norm (MRL) zeer klein is. Als er overschrijdingen zijn, dan komt dit vooral van producten die geïmporteerd worden uit landen van buiten de EU.

Wat zijn de risico’s?

Trouw schrijft dat de hormoonverstorende stoffen in bestrijdingsmiddelen kunnen leiden tot medische problemen, zoals diabetes. Bij de toelating van bestrijdingsmiddelen wordt ook gekeken naar de mogelijke effecten op de hormoonhuishouding. In 2018 zijn de criteria hiervoor specifieker geworden. De discussie gaat erover of de hele kleine hoeveelheden die je kunt meten ook schadelijk zijn. En dat hoeft niet het geval te zijn.

Als je grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen binnenkrijgt, kan dat inderdaad schadelijk zijn voor je gezondheid. Het kan bijvoorbeeld invloed hebben op je hormoonhuishouding. Er is daarom wetgeving voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen op groente en fruit. De resten van bestrijdingsmiddelen op groente en fruit mogen niet boven de wettelijke norm (MRL) uitkomen.

Deze normen zijn streng: de hoeveelheden mogen maar heel laag zijn. Dit betekent dat als de hoeveelheden boven die norm uitkomen, het niet meteen schadelijk is voor de gezondheid. De NVWA vindt nauwelijks te veel resten bestrijdingsmiddelen op groente en fruit.

Moet je bepaalde groente en fruit mijden?

Dat er resten bestrijdingsmiddelen op groente en fruit gevonden zijn, betekent dus niet dat je specifieke voedingsmiddelen zou moeten vermijden. Ook zwangere vrouwen en kleine kinderen kunnen groente en fruit eten.

Het belangrijkste voedingsadvies is: eet gevarieerd volgens de Schijf van Vijf. Hiermee verklein je ook de kans op hoge blootstelling aan schadelijke stoffen (zoals hormoonverstorende stoffen) via je voeding. Dus wissel ook verschillende soorten groente en fruit regelmatig af.

eet gevarieerd

De kans op resten bestrijdingsmiddelen is het kleinst in Nederlandse en biologische producten. Wie geen groente of fruit met chemische bestrijdingsmiddelen wil eten, kan kiezen voor biologische producten. Biologische producten zijn te herkennen aan biologische keurmerken, zoals het EKO-keurmerk.

Wat doet de NVWA?

Jaarlijks onderzoekt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit duizenden monsters groente en fruit op resten bestrijdingsmiddelen. Producten van buiten de EU bemonstert de NVWA extra vaak. Bij overschrijding houdt de NVWA de producten tegen bij de grens of worden de producten van de markt gehaald.

Wat is de wetgeving rondom bestrijdingsmiddelen?

De toelating van bestrijdingsmiddelen is geregeld in strenge Europese en Nederlandse wetgeving. Er staat duidelijk in de wet welke bestrijdingsmiddelen in welke hoeveelheden gebruikt mogen worden. Er zijn tussen de 200 en 250 stoffen toegelaten. Ze mogen alleen maar gebruikt worden als ze geen gevaar vormen voor de consument, het milieu en de gebruiker. Hiervoor bestaan verschillende normen.

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) is in Nederland verantwoordelijk voor de toelating van de middelen. Hierbij kijken ze ook naar mogelijk schadelijke effecten van hormoonverstorende stoffen voor de mens. Het is mogelijk dat niet alle hormoonverstorende eigenschappen hierin meegenomen zijn, omdat de testen hiervoor nog ontbreken.

Wat zijn hormoonverstorende stoffen?

Hormonen regelen veel belangrijke functies in je lichaam. Er zijn verschillende soorten hormonen. Zo zijn bijvoorbeeld geslachtshormonen betrokken bij de voortplanting en stresshormonen betrokken bij het gevoel. Sommige stoffen kunnen de hormoonfuncties in je lichaam beïnvloeden. En dat is nodig om je lichaam goed te laten functioneren. Neem bijvoorbeeld suiker. Door het eten van een maaltijd waarin suiker zit wordt het hormoon insuline aangemaakt om het suikergehalte in je bloed te reguleren. Suiker beïnvloedt dus de hormoonhuishouding, maar dit is een gewenste reactie.

Een stof noem je hormoonverstorend als deze een ongewenst gezondheidseffect veroorzaakt door het beïnvloeden van het hormoonsysteem. De veiligheidsbeoordeling voor hormoonverstorende stoffen is complex. Er bestaan nog veel discussiepunten onder wetenschappers. Een stof kan in gekweekte cellen of bij proefdieren schadelijk zijn, maar bij mensen niet. Omdat de blootstelling bij mensen bijvoorbeeld heel laag is of omdat het menselijk lichaam de stof anders verwerkt.

Sommige gezondheidseffecten worden mogelijk soms pas lange tijd nadat de inname gestopt is zichtbaar. Hier wordt dan ook veel onderzoek naar gedaan.

Waarom is groente en fruit blijven eten belangrijk?

Het advies geldt om elke dag 250 gram groente en 200 gram fruit te eten. De gezondheidsvoordelen van groente en fruit eten zijn groot. Ze verlagen het risico op hart- en vaatziekten. Ook is er een verband tussen het eten van groente en een lagere kans op darmkanker en tussen groene bladgroente en een lagere kans op diabetes type 2 (suikerziekte). Het eten van fruit hangt samen met een lager risico op diabetes type 2, darmkanker en longkanker.

De gezondheidsvoordelen van groente en fruit wegen dan ook ruimschoots op tegen kleine resten bestrijdingsmiddelen die je misschien binnen kunt krijgen.