Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit
Menu
Zoek
Apps en tools

Zo ga je voor gezond en duurzaam

Heel veel partijen werken aan een gezonde en duurzame eetomgeving. In de overtuiging dat iedereen het recht heeft om goede eetkeuzes te kunnen maken. Om jou daarbij te helpen hebben we de Richtlijn Eetomgevingen en een figuurlijke lunchbox voor jullie samengesteld die je helpen om deze richtlijn in de praktijk te brengen. Op deze toolbox-pagina vind je allerlei tools en tips. Unbox de mogelijkheden en ga direct aan de slag!

Verreweg de meeste voedselkeuzes maken we op de automatische piloot. Al het eten om ons heen beïnvloedt onze keuzes sterk. Waar het meeste van ligt en wat makkelijk te pakken is, kiezen mensen eerder. Soms is er zelfs helemaal geen gezondere en duurzamere keuze voorhanden.

Mensen zien het soms als betutteling als eetomgevingen gezonder en duurzamer worden gemaakt of als er voedingsadviezen gegeven worden. 'We mogen ook niets meer' en 'We kiezen zelf wel wat we eten'. En dat klopt dus niet, de huidige omgeving dwingt juist tot ongezond en milieubelastend eten zonder dat je dat door hebt. Vinden we dat dan geen probleem? Bovendien: niemand zegt dat al die keuzes moeten verdwijnen. Maar het zou toch heel logisch zijn als de gezondere en duurzamere keuze de makkelijke keuze is?

sluiten

Welk eten en drinken je aanbiedt heeft invloed op wat iemand kiest. Daarnaast maakt het ook uit hoevéél je van iets aanbiedt, waar het staat, goed zichtbaar of een beetje verstopt, hoe het eruit ziet en natuurlijk de prijs. Al dit soort strategieën kunnen keuzes van mensen sturen. De Richtlijn Eetomgevingen bestaat uit onderstaande wetenschappelijk onderbouwde strategieën. Onze middelen zoals de Checklist Richtlijn Eetomgevingen helpen bij het uitvoeren van deze strategieën.

Bij producten maken we onderscheid tussen Schijf van Vijf-producten, dagkeuzes (iets kleins buiten de Schijf van Vijf) en weekkeuzes (wat groters buiten de Schijf van Vijf). Betere keuzes zijn producten in de Schijf van Vijf of dagkeuzes.

Aanbod

  • Er is altijd betere keuze aanbod in elke productcategorie
  • Naar verhouding is er meer betere keuze-aanbod dan weekkeuze-aanbod, dit wordt ook zo gepresenteerd
  • Weekkeuzes worden in kleinere porties aangeboden
  • De kleine(re) portie is de standaard
  • Volkorenproducten zijn de standaard
  • Er is altijd een vegetarische en/of plantaardige optie beschikbaar in elke productcategorie
  • Wanneer deze beschikbaar zijn, worden er producten met een topkeurmerk ingekocht

Presentatie- en verkooptechnieken

  • Op (vrijwel) alle opvallende plaatsen staan alleen betere keuzes (vooraan, op ooghoogte, bij de balie)
  • Kraanwater is gratis beschikbaar
  • Groente en fruit wordt makkelijk aangeboden, zoals schoongemaakt en voorgesneden
  • Betere en plantaardige keuzes zijn goedkoper
  • Alléén betere en plantaardige keuzes worden gepromoot
  • De prijs van verschillende porties is in verhouding met de hoeveelheid (bijvoorbeeld een halve portie voor de halve prijs)
  • Vegetarische en plantaardige keuzes staan niet apart vermeld op de menukaart, maar als gelijkwaardige optie gepresenteerd
  • Bij gerechten bieden we verschillende portiegroottes van hetzelfde gerecht aan
  • Als de sponsor eten of drinken weggeeft of verkoopt, dan is dat een gezondere keuze

Voedselverspilling verminderen

  • Voedselverspilling wordt gemeten en intern besproken
  • De inkoop en aangeboden hoeveelheden worden afgestemd op de verwachte vraag per dag (weer, vakanties, bezetting, omgeving)
  • Reststromen worden in gerechten gebruikt, zoals soep en omelet. Of oud brood wordt gebruikt in andere toepassingen (tosti, croutons)
  • Verse en bereide producten (met een beperkte presentatieduur ongekoeld of warm) worden alleen in kleine hoeveelheden of op aanvraag klaargemaakt
  • Verse en bereide producten (met een beperkte presentatieduur ongekoeld of warm) worden vanaf een bepaald tijdstip richting sluitingstijd met minimaal 25% korting aangeboden
sluiten

Deze video geeft in het kort weer wat de invloed is van de eetomgeving en hoe je met de Richtlijn Eetomgevingen direct impact kan maken. Dat is eigenlijk helemaal niet zo ingewikkeld.

De video is een samenvatting van de items hierboven.

sluiten

Hier kan iedereen mee aan de slag

We werken allemaal aan hetzelfde doel, maar wél met eigen ambities en op eigen tempo. Met deze basismiddelen kun jij je pad bepalen.
Afbeelding bij teaser 'Webtrainingen'

Webtrainingen

Stoom jezelf in 30 minuten klaar om keuzes die goed zijn voor mens én planeet onweerstaanbaar te maken.
Afbeelding bij teaser 'Eerste stappen'

Eerste stappen

Deze A4 (pdf) is ideaal om bij de hand te houden. Je ziet in één oogopslag welke eerste stappen jij snel kan zetten.
Afbeelding bij teaser 'Checklist'

Checklist

Breng je voedselaanbod in kaart met de Checklist Richtlijn Eetomgevingen, ontdek jouw quick wins en stel je ambitie.
Afbeelding bij teaser 'Stel je vraag'

Stel je vraag

Ons team van adviseurs denkt graag met je mee. Kijk waar we je allemaal bij kunnen helpen.
 
 

Zo past het altijd

Er zijn zoveel producten op de markt. Met onderstaande hulpmiddelen weet jij zeker dat jouw aanbod past bij je ambities.

Afbeelding bij teaser 'Seizoensgroente en -fruit'

Seizoensgroente en -fruit

Duurzamer én goedkoper inkopen? Gebruik dan vooral groente en fruit van het seizoen. Bekijk per maand.
Afbeelding bij teaser 'Schijf van Vijf-criteria'

Schijf van Vijf-criteria

Bekijk alle criteria (pdf) voor de verschillende productgroepen én voor maaltijden. Zo kun je zelf je product toetsen.
Afbeelding bij teaser '‘Kies Ik Gezond?’-app'

‘Kies Ik Gezond?’-app

Weten of een merkartikel in de Schijf van Vijf staat? Scan ’t met deze app. Je ziet ook meteen wat gezondere keuzes zijn.
Afbeelding bij teaser 'Wat staat er in de Schijf?'

Wat staat er in de Schijf?

Wil je ook weten of iets een dag- of weekkeuze is? Gebruik dan deze online tool. Zo kun je zelf zien of iets een betere keuze is.
 
 

Bouwtoppers

Je hoeft natuurlijk niet voor alles zelf het wiel uit te vinden. Met onze bouwers stel je simpel een gezonde en duurzame topper samen.

Bouw een maaltijdsoep

Bouw een broodje

 
 
 
 

Ondersteuning partijen

Steeds meer partijen werken met het Voedingscentrum aan een gezondere en duurzamere eetomgeving. Bekijk wat we zoal doen én met wie. Voor sommige settings bieden we extra materialen.

Wij adviseren gemeenten over wat zij kunnen doen om eetomgevingen gezonder en duurzamer te maken. Onze bouwstenen helpen jouw gemeente om hier stap voor stap mee aan de slag te gaan.

sluiten
We helpen vo- en mbo-scholen met het gezonder maken van hun schoolomgeving, met tips voor de schoolkantine, voedseleducatie en schoolmaaltijden. Bekijk onze toolbox voor scholen.
sluiten
In een pilot met onder andere de WUR en JOGG werken scholen, gemeenten en ondernemers rondom de school samen aan gezonder aanbod.
sluiten

De maaltijdleveranciers van de Dienst Justitiële Inrichtingen volgen de Richtlijnen Schijf van Vijf. Alle gevangenen krijgen voldoende en gezonde voeding aangeboden.

sluiten

Bedrijfsrestaurants van de Rijksoverheid kunnen gebruik maken van de aanbestedingscriteria voor gezonde, duurzame catering.

Voor de politiek hebben we vanuit het Voedingscentrum ook de 10 gouden grepen voor een gezond en duurzaam beleid op een rij gezet. Eetomgevingen is daar uiteraard een onderdeel van.

sluiten

JOGG-Teamfit coaches werken met onze Richtlijn Eetomgevingen om sportlocaties en -evenementen gezonder te maken. Wij geven aanvullende tips.

sluiten

Ook in de wijk (buurthuis, speeltuin, kinderboerderij) vind je ons terug met de JOGG-Teamfit werkwijze. Samen maakten we  ondersteunende materialen. Ook biedt het Voedingscentrum de toolbox voor toegankelijke bijeenkomsten over voeding.

sluiten
Bij Gezond Uit, een initiatief van JOGG, werken we met dagattracties aan het verbeteren van het aanbod. Wij leiden JOGG-Teamfit coaches op om begeleiding te kunnen bieden.
sluiten
NS Retail is al een tijd bezig om hun voedingsaanbod in de Kiosken, Julia's en de Huiskamers gezonder en duurzamer te maken. Wij geven advies over hun visie en plannen.
sluiten
Om gezond en duurzaam eten ook onderweg makkelijker te maken, denken we samen met tankstations mee over een beter voedingsaanbod rond snelwegen.
sluiten

We stimuleren en inspireren de horeca te bewegen naar een gezonder en duurzamer aanbod. De allerjongsten kunnen daarbij best wat extra aandacht gebruiken. Gebruik daarvoor onze Menukaart voor een gezonder kindermenu.

sluiten
Maaltijdservices zijn een uitkomst voor ouderen die niet meer zelf kunnen koken. Wij bieden handvatten aan maaltijdaanbieders voor ouderen.
sluiten

Goede Zorg Proef Je streeft naar een gezond en gevarieerd voedingsaanbod in ziekenhuizen voor patiënten, bezoekers en medewerkers. Wij zijn kennispartner bij dit project.

sluiten

Wij helpen alle soorten zorginstellingen met hun aanbod. Denk aan verpleeg- en verzorgingshuizen, zorgcentra, kleinschalige woonvormen én natuurlijk ook ziekenhuizen.

sluiten

We werken mee met wetenschappelijk onderzoek als kennispartner, zoals Supreme Nudge en de Regio deal Foodvalley.

sluiten
 
 

Verdieping

Wil jij nog veel meer weten? Hopelijk vind jij hieronder je antwoorden. Zo niet: neem gerust contact met ons op.

Afbeelding bij teaser 'Veelgestelde vragen'

Veelgestelde vragen

Er leven veel eetvragen onder aanbieders. Dat horen wij elke dag weer. Op deze pagina lichten we er een aantal uit.
Afbeelding bij teaser 'Schijf van Vijf'

Schijf van Vijf

De basis van de Richtlijn Eetomgevingen is de Schijf van Vijf. Lees meer en ontdek hoe gezond en duurzaam hand in hand gaan.
Afbeelding bij teaser 'Invloed omgeving'

Invloed omgeving

Wat is de obesogene omgeving? Hoe zit het met keuzegedrag? Je leest op deze pagina er veel meer over.
Afbeelding bij teaser 'Verleiding weerstaan'

Verleiding weerstaan

Het voedingscentrum probeert ook mensen zelf te helpen alle verleidingen te weerstaan. Thuis én buitenshuis. Bekijk de tips.