Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit
Menu
Zoek

Gezonde Schoolkantine

Jullie toolbox voor impact

We willen allemaal dat jongeren opgroeien in een gezonde en duurzame leeromgeving. Elke school bepaalt daarin een eigen koers en tempo. Met alle tools op deze pagina wil het Voedingscentrum jullie daarbij helpen. Stap voor stap.

De website ziet er anders uit, en dat is even wennen. Door bezuinigingen kunnen we helaas niet meer dezelfde ondersteuning bieden. Wat blijft, is onze waardering voor jullie inzet. Dankzij jullie wordt gezonde en duurzame voeding steeds normaler op school. Jullie maken elke dag het verschil – voor jullie leerlingen en studenten.

We snappen dat de veranderingen voor sommige scholen ook schrikken kan zijn. Maar je kunt erop vertrouwen: we blijven jullie ondersteunen in onze gezamenlijke missie: een gezonde leeromgeving voor iedereen. Wat verandert er?

  • We gaan van schoolbezoeken op locatie naar advies op afstand. Er komt snel een online spreekuur. En we werken aan trainingen en webinars. Daarmee staan we nog steeds voor je klaar!
  • De Kantinescan verdwijnt eind dit jaar. In het najaar komt er een checklist als vervanger. In de tussentijd wel verder? Kijk naar deze tips.   
  • De Schoolkantine Schaal hoef je niet meer elk jaar aan te vragen. Heeft jullie school afgelopen ja(r)en een Schoolkantine schaal ontvangen, dan krijg je begin van dit schooljaar een uitbreiding op het collectiebord. Hiermee kan je laten zien dat je blijft werken aan voeding op school.
  • De Ambitieverklaring 2021-2025 krijgt een opvolger. Dat geeft ons allemaal kans op een frisse doorstart.
  • We bundelen onze krachten: voortaan vind je hier ook hulpmiddelen voor voedseleducatie en schoolmaaltijden.
sluiten

De omgeving speelt een cruciale rol in de eetkeuzes van jongeren. Overal worden zij blootgesteld aan verleidingen die vaak ongezond zijn, zoals snacks, snoep en frisdrank. Dat maakt het knap lastig om keuzes te maken die goed zijn voor hun lichaam én voor de planeet. Het lijkt soms wel alsof we dat in onze samenleving normaal zijn gaan vinden.

Gelukkig is er brede steun voor een gezonde schoolomgeving, vanuit politiek, ouders, leerlingen en studenten. Door in te zetten op een gezonde kantine, voedseleducatie en eventueel gratis schoolmaaltijden, draagt de school niet alleen bij aan betere eetgewoonten, maar ook aan kansengelijkheid.

Goede redenen waarom jullie aan de slag gaan:

  • Jongeren hebben het recht om op te groeien in een gezonde eetomgeving. Als school hebben jullie invloed op het eetgedrag van leerlingen en studenten. Jullie hebben hierin ook een voorbeeldfunctie.
  • Door gezonde voeding aan te bieden, draagt je school bij aan gelijke kansen. Want niet elke jongere heeft thuis toegang tot gezond eten.
  • Een gezonde kantine en voedseleducatie versterken elkaar, kennis opdoen en in de praktijk ervaren.
  • Jongeren geven zelf aan dat ze het belangrijk vinden dat eten en drinken op school gezond is en goed voor de planeet. Veel jongeren willen die keuzes maken blijkt uit onderzoek, en dat jullie ze daarbij helpen.
  • Ouders waarderen het als je aandacht hebt voor voedseleducatie en gezonde keuzes.
  • Medewerkers profiteren ook van een gezondere werkomgeving.

Lees meer over de invloed van de eetomgeving

sluiten

De basis van je aanpak

Met deze bouwstenen geef je vorm aan een aanpak die past bij jouw school.

Afbeelding bij teaser 'Goed beleid'

Goed beleid

Beleid, klinkt saai? Toch is het een krachtig signaal: hier staan jullie voor! En het geeft houvast.

Ambitieverklaring

Al 896 scholen tekenden de Ambitieverklaring sinds 1 september 2021. Onderteken ook en laat zien waar jullie voor staan.
Afbeelding bij teaser 'De gezonde schoolkantine'

De gezonde schoolkantine

Met onze checklist werken jullie aan je gezonde schoolkantine. Voor elke stap bieden we volop inspiratie.
 
 
Afbeelding bij teaser 'Voedseleducatie'

Voedseleducatie

Door les te geven over voeding versterk je de effecten van een gezonde schoolkantine. We bieden materialen voor v(s)o en mbo.
Afbeelding bij teaser 'Schoolmaaltijden'

Schoolmaaltijden

Zien jullie leerlingen of studenten met honger op school? Schoolmaaltijden kunnen uitkomst bieden.
Afbeelding bij teaser 'Spreekuur'

Spreekuur

Heb jij een vraag over je aanpak? Binnenkort openen we hier een spreekuur. Tot die tijd kun je een terugbelverzoek doen.

We doen het samen

Stel je team samen en kijk wie je nog meer kan betrekken om van jullie gezonde leeromgeving een succes te maken.

Een team maakt het leuker, je krijgt meer gedaan én het zorgt voor draagvlak binnen de school. Het team kan bestaan uit: 

  • Verandering begint meestal bij een kartrekker: iemand die gezondheid en duurzaamheid op school op de kaart zet. Deze ‘voedselheld’ inspireert, verbindt en houdt overzicht. Of het nu bijvoorbeeld een docent, (kantine)medewerker, facilitair medewerker, zorgcoördinator of Gezonde School-coördinator is, iedereen kan deze rol vervullen. Geef deze persoon tijd, bijvoorbeeld via een vergoeding van uren via het ondersteuningsaanbod van Gezonde School.
  • Vanuit het management kan de directie of hoofd facilitaire dienst in het team zitten. Een belangrijke taak is draagvlak creëren en visie bepalen. Zij stellen het beleid op en communiceren het naar alle medewerkers.
  • Kantinemedewerkers zijn elke dag bezig met de verkoop en presentatie van de producten in de kantine. Daardoor zijn zij uiteraard onmisbaar in het kernteam.
  • Ook een docent is onmisbaar voor de link naar het onderwijs.
  • Zorg dat er een leerling of student uit de leerlingen- of studentenraad in het kernteam zit. Zie ook ‘Betrek je leerlingen of studenten’. 
  • Laat de ouderraad meedenken en meebeslissen over de plannen en vraag of een vertegenwoordiger uit de ouderraad plaats wil nemen in de werkgroep.
  • De afdeling communicatie op de hoogte houden van jullie vorderingen is handig. Zo weten zij wanneer zij iets kunnen communiceren over de gezonde en duurzame voeding op school. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van het beleid op de schoolwebsite en het creëren van aandacht voor jullie feestmomenten.
  • Ook mensen buiten de school kunnen helpen, zoals de GGD (een Gezonde School-adviseur of JGZ-medewerker), een JOGG-regisseur, Jong Leren Eten-makelaar en de gemeente.
sluiten

Het betrekken van je leerlingen of studenten bij een gezondere en duurzamere schoolkantine is essentieel, maar gebeurt nog te weinig. Jongeren willen hun stem laten horen. Ze hebben vaak duidelijke ideeën over wat ze belangrijk vinden. Ze zeggen zelfs: “Regel het voor ons.” Naast een leerling of student in het team opnemen, kun je het volgende doen:

  • Inventariseer wensen en input via een vragenlijst, brainstormsessie of gesprek met de leerlingen- of studentenraad. Je kunt onze gratis online vragenlijst gebruiken. Deze kun je dupliceren en eventueel zelf vragen toevoegen of verwijderen. Tools zoals Photovoice en discussiekaarten van de Gezonde School helpen om ideeën concreet te maken.
  • Een wedstrijd voor een gezond broodje kan enthousiasme aanwakkeren, bijvoorbeeld in een projectweek. Of laat leerlingen of studenten meehelpen in de kantine.
  • Neem ook de omgeving van school mee. Verlaten ze het schoolplein? Of laten ze eten bezorgen? Zo ja, waarom? Soms zit daar een reden achter die jullie als school prima kunnen oplossen. Bijvoorbeeld omdat ze de aula te druk of ongezellig vinden. Of omdat de rij te lang is bij de kantine.
  • Belangrijk is dat jongeren weten wat er met hun input gebeurt. Houd ze op de hoogte en bied een vast aanspreekpunt. En vergeet niet: vier samen de behaalde successen!
sluiten

Werken jullie met een cateraar of automatenleverancier? Zorg dan dat jullie dezelfde ambities nastreven en betrek ze bij jullie plannen.

De kans is groot dat jullie cateraar of automatenleverancier het Akkoord Gezonde Voeding op Scholen heeft getekend. Het Akkoord Gezonde Voeding op Scholen is een initiatief van JOGG. Partijen die dit akkoord hebben getekend stimuleren de gezondere keuze van eten en drinken op scholen door deze keuze zichtbaar gemakkelijker en aantrekkelijker te maken. Bekijk welke partijen lid zijn van het Akkoord Gezonde Voeding op Scholen.

sluiten

Gemeenten hebben een belangrijke rol bij het inrichten van een eetomgeving. Het Voedingscentrum adviseert gemeenten over wat zij kunnen doen om eetomgevingen gezonder en duurzamer te maken. Jullie kunnen als school de gemeente om hulp vragen om de schoolomgeving gezonder te maken. Zij kunnen bijvoorbeeld beleid opstellen, subsidies verstrekken of kijken naar het vergunningenbeleid.

Daarnaast werken veel gemeenten met de JOGG-aanpak. Binnen de gemeente is er dan een JOGG-regisseur die extra aandacht heeft voor een gezonde omgeving en een gezonde jeugd. Neem contact op met JOGG om te kijken wat de mogelijkheden zijn.

sluiten

Jullie kunnen als school kijken of lokale ondernemers, zoals supermarkten en snackbars, mee willen helpen om de school(omgeving) gezonder te maken.

  • Supermarkten staan bijvoorbeeld vaak achter het idee om niet te veel leerlingen of studenten tegelijkertijd toe te laten.
  • Misschien willen lokale ondernemers bepaalde acties die erg in trek zijn bij leerlingen of studenten achterwege laten als jullie daarover met ze in gesprek gaan.
  • Ook kunnen jullie vragen of ze een bijdrage willen leveren aan de gezonde omgeving binnen jullie school. Maak bijvoorbeeld een leuke deal met de lokale groenteboer voor de kantine. Of vraag of ze mee willen werken aan een schoolactiviteit, zoals fruit voor een sportdag.
sluiten

Jouw school kan een extra stap zetten door het behalen van het themacertificaat Voeding van Gezonde School. Een gezonde eetomgeving, voedseleducatie en voedingsbeleid zijn namelijk belangrijke onderdelen van dat themacertificaat.

De Gezonde School-aanpak is een effectieve manier om aan gezondheid te werken op school. Door structureel en integraal aan het thema voeding te werken, is de kans op het bereiken van langetermijneffecten het grootst.

sluiten
 
 

Handige hulp voor jullie gezonde schoolkantine

Met onderstaande hulpmiddelen van het Voedingscentrum maak je jouw werk voor een gezonde en duurzame kantine leuker en makkelijker.

Afbeelding bij teaser 'Recepten'

Recepten

Van deze recepten worden jullie leerlingen of studenten gegarandeerd blij.
Afbeelding bij teaser 'App 'Kies Ik Gezond?''

App 'Kies Ik Gezond?'

Weten of een merkartikel in de Schijf van Vijf staat? Scan ’t met deze app. Ontdek meteen gezondere keuzes.
Afbeelding bij teaser 'Wat staat er in de Schijf?'

Wat staat er in de Schijf?

Wil je ook weten of iets een dag- of weekkeuze is? Gebruik dan deze online tool.
Afbeelding bij teaser 'Hygiëne in de kantine'

Hygiëne in de kantine

Hoe zorgen jullie voor goede hygiëne in de kantine?

Bouw een maaltijdsoep

Bouw een broodje

 
 

Ervaringsverhalen

Eigenwijs gezond

Alle 220 leerlingen van praktijkschool Accent Capelle kunnen niet meer om gezond eten heen. In het begin was er wel wat gemor. Maar de wijze les: je moet vooral niet bang zijn om stappen te zetten.

Gratis ontbijt op het ROC

Het ROC van Amsterdam College Centrum biedt niet alleen een gezonde schoolkantine, maar met steun van de gemeente ook ontbijt op school voor studenten die thuis niet kunnen ontbijten.

Supertrots

Op Zone.college Enschede is er elke dag volop gezonde keuze met allerlei soorten broodjes, wraps en andere snacks. Ze zijn trots dat ze het elke dag samen met de leerlingen en collega’s weer waarmaken.

Goede communicatie

Waar de kantine op sommige scholen een eilandje is, pakken ze Kiem Montessori in Amsterdam de gezonde schoolomgeving echt sámen aan.

Betrokken leerlingen

In de gezellige kantine van Haemstede Barger Mavo zijn gezonde keuzes zijn populair. Betrokken leerlingen maken samen met een kantinemedewerker de kantine gezonder. Voor kansengelijkheid is prijs een speerpunt.

Kracht van samenwerking

Van een gezonde schoolkantine tot de Gezonde Schoolweek, lessen over voeding en zelfs een eigen moestuin. Het Nehalennia en Catermaat laten de kracht van samenwerking zien.
 
 
 
 

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je hieronder aan voor de nieuwsbrief met het laatste nieuws rondom de Gezonde Schoolkantine, inspirerende verhalen en tips. We sturen deze ongeveer 5 keer per jaar. De velden met een * zijn verplicht. Vergeet ons ook niet te volgen op LinkedIn.