Suiker

Je leest weleens dat honing, rietsuiker, palmsuiker, kokosbloesemsuiker, ahornsiroop of agavesiroop beter voor het lichaam is dan gewone kristalsuiker. Maar suiker is suiker: de ene soort is niet beter dan de ander. Je lichaam verwerkt alle soorten suiker op dezelfde manier. Lees hierover meer bij koolhydraten. In sommige stropen of in honing zitten wel kleine hoeveelheden spoorelementen, mineralen, vitamines en eiwit. Deze hoeveelheden zijn alleen zo klein dat ze geen bijdrage leveren aan wat je totaal aan deze voedingsstoffen nodig hebt. 

Toch is de ene suiker de ander niet

Er is wel een belangrijk verschil tussen natuurlijke en toegevoegde suikers. Natuurlijke suikers zitten in producten die onderdeel zijn van een gezonde voeding, zoals fruit, groente en melk. Ze bevatten naast suiker ook vezels, vitamines en mineralen. Producten met toegevoegde suikers, zoals frisdrank en koek, staan niet in de Schijf van Vijf. Ze leveren over het algemeen veel calorieën en weinig vezels, vitamines en mineralen. Daarom is het advies om niet te veel producten met toegevoegde suikers te nemen.

Lagere glycemische index

Van palm- en kokosbloesemsuiker wordt weleens gezegd dat ze een lage glycemische index (GI) hebben van rond de 35 (ter vergelijking: glucose heeft een GI van 100, fructose van 15 en sucrose van 65). In de wetenschappelijke literatuur is dit niet terug te vinden. Er is dan ook onvoldoende bewijs om uitspraken te doen over een verschil in het effect op de bloedglucosespiegel tussen deze type suikers.

Er bestaat veel onderzoek naar de relatie tussen overgewicht en suiker. De helft van alle suiker die we in Nederland binnenkrijgen komt uit productgroepen buiten de Schijf van Vijf, zoals snoep, koek, gebak en frisdrank. Als je te veel van deze producten eet, kan dit bijdragen aan het ontstaan van overgewicht. Dat komt omdat suiker en suikerhoudende producten calorieën leveren. Wanneer je langere tijd meer calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt, neemt je gewicht toe. 

Suikerhouden dranken

Suikerhoudende dranken, zoals frisdrank en sap, vergroten de kans op overgewicht. Dit komt waarschijnlijk doordat de calorieën die je in vloeibare vorm binnenkrijgt, niet makkelijk worden waargenomen door het lichaam. Hierdoor voel je je minder snel verzadigd (vol) na het drinken dan na het eten van een product. Als mensen een calorierijke drank hebben gedronken, compenseren ze dit niet bij een volgend eetmoment. Met andere woorden: mensen eten dan niet minder, ondanks dat het lichaam al calorieën via een suikerhoudend drankje heeft binnengekregen. Het advies is dan ook om zo min mogelijk suikerhoudende dranken te drinken.

In het algemeen vergroot of verkleint de hoeveelheid suikers (mono- en disachariden) die je binnenkrijgt het risico op diabetes type 2 niet. Wel verhoogt het nemen van dranken met toegevoegd suiker het risico op diabetes type 2.  Dat hangt mogelijk samen met het effect op lichaamsgewicht. 

Bacteriën in de mond zetten suikers uit koolhydraten om in zuur. Dat zuur is slecht voor het tandglazuur en het tandweefsel en leidt tot gaatjes. De hoeveelheid suiker die je eet, zegt op zichzelf niet zoveel over mogelijk tandbederf. Belangrijker is hoe vaak je iets eet of drinkt. Om gaatjes te voorkomen, kun je het best 2 keer per dag je tanden poetsen. En eet of drink niet vaker dan 7 keer per dag iets. Het drinken van water, thee en koffie zonder melk en suiker telt niet mee voor deze 7 keer.

Er wordt wel eens beweerd dat suiker even verslavend is als drugs. Suiker activeert net als drugs, het beloningscentrum in je hersenen. Het zorgt voor afgifte van de stof dopamine, dat een prettig gevoel geeft. Maar in tegenstelling tot bij het stoppen van alcohol of drugs gebruik krijg je bij het stoppen met suiker geen onthoudingsverschijnselen. Ook is er niet steeds meer nodig om hetzelfde prettige gevoel te ervaren. Van verslaving aan de stof suiker kun je dus niet spreken. 

Wel is het zo dat we beloond worden met een prettig gevoel als we eten, waardoor we gemotiveerd zijn om te eten. In een omgeving waarin het niet moeilijk is om aan eten te komen leidt dat soms tot meer eten dan gezond voor ons is.

Bekijk ook onderstaande video.

Sommige mensen ervaren suikerovergevoeligheid. Het bestaan hiervan is niet wetenschappelijk aangetoond. Kleine hoeveelheden suiker geven namelijk geen klachten. Er is niet voldoende wetenschappelijk bewijs om aan te nemen dat suiker zelf gedragsklachten, hyperactiviteit, maag-darmklachten en extreme moeheid veroorzaakt.

Bij sommige mensen kan te veel suiker toch leiden tot klachten. Als je te veel producten met toegevoegd suiker eet, loop je namelijk de kans dat je te weinig andere voedingsstoffen binnenkrijgt, zoals vitamines, mineralen en vezels. Door zo’n onevenwichtige voeding kan je vermoeid raken, vaak hoofdpijn hebben of maag-darmklachten krijgen, zoals diarree. Met name kinderen kunnen zich daardoor onrustiger gedragen. 

Ook is een onevenwichtig voeding op de langere termijn niet goed voor je gezondheid, omdat je dan minder gezonde voedingsmiddelen zoals groente, fruit en volkorenproducten eet. Daarbij kunnen producten met veel suiker bijdragen aan de inname van te veel calorieën. Hierdoor kun je aankomen in gewicht. 

Van fructose (fruitsuiker) is wel bekend dat het kan leiden tot darmklachten. Vaak is dit alleen bij een grote hoeveelheid. Daarnaast zijn er mensen met een intolerantie voor lactose (melksuiker).