Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
Encyclopedie A-Z

Obstipatie (constipatie, verstopping)

Je hebt obstipatie wanneer je minder dan 3 keer per week moet poepen. De ontlasting is dan vaak droog en hard. Andere woorden voor obstipatie zijn verstopping of constipatie.

Bij obstipatie helpt het om: veel vezels te eten, genoeg  te drinken, elke dag te bewegen je poep niet op te houden als je aandrang voelt en om op regelmatige tijden te eten.

Laxeermiddelen helpen niet om de oorzaak weg te nemen van verstopping. Voor het gebruik van laxeermiddelen en bij lang aanhoudende verstopping raden we aan om naar de huisarts te gaan.

Omschrijving

Andere woorden voor obstipatie zijn verstopping of constipatie. Wie last heeft van verstopping heeft moeite met poepen. Ieder mens heeft zijn eigen ontlastingspatroon. De een gaat drie keer per dag naar het toilet, de ander maar een paar keer per week. 

Bij minder dan drie keer per week ontlasting heeft iemand last van verstopping. De ontlasting is dan vaak zo droog en hard dat deze slechts met hard persen naar buiten komt. 

Oorzaken van verstopping

Hieronder staan de meest voorkomende oorzaken van verstopping:

  • Meestal ontstaat verstopping doordat iemand te weinig vezels eet. Vezels stimuleren de darmen om goed te werken. De darmen zijn nodig voor een goede stoelgang. Vezels werken in de darm als een soort spons waardoor ze water opnemen, hierdoor blijft de ontlasting zacht en soepel. 
  • Niet genoeg drinken.
  • Te weinig lichaamsbeweging, waardoor de darmen niet gestimuleerd worden. 
  • Negeren van aandrang.
  • Gebruik van bepaalde medicijnen, zoals kalmerende middelen, sommige pijnstillers, slaapmiddelen en staaltabletten. 
  • Verkeerd gebruik van de bekkenbodemspieren. 
  • Psychische factoren, bijvoorbeeld toiletbezoek in een andere omgeving. 
  • Prikkelbare darm syndroom
  • Ziekte, voedselintolerantie of voedselallergie

Oorzaken van verstopping bij kinderen 

Het bewust of onbewust ophouden van de poep is vaak de oorzaak van verstopping bij kinderen. Wanneer een kind niet genoeg tijd neemt of niet naar een vreemd toilet wil gaan (bijvoorbeeld op school) kan ophoud-gedrag ontstaan. Ook angst voor pijn bij het poepen kan voorkomen.

Bij kinderen kan het dwingen om te poepen verstopping in de hand werken. Ook gebrek aan regelmaat, pesten, leerproblemen of spanningen kunnen bij kinderen een oorzaak zijn. Mogelijk speelt verder te weinig drinken, te weinig vezels eten of te weinig beweging een rol bij obstipatie bij kinderen. 

Verder kunnen gebrek aan regelmaat, pesten, leerproblemen, emotionele gebeurtenissen of spanningen bij kinderen een oorzaak zijn. Bij jonge kinderen kan verstopping ontstaan bij de overgang naar ander voedsel. De darmen moeten daar dan aan wennen. 

Hoeveel mensen hebben last van obstipatie?

Ongeveer 10 tot 30 procent van de mensen heeft wel eens last van verstopping. Vrouwen hebben vaker last van verstopping dan mannen. Het zijn vooral jonge kinderen en ouderen die met deze klachten bij de huisarts komen.

Voedingsadvies

Wat helpt tegen verstopping (obstipatie)?

Heb je last van obstipatie (verstopping), of wil je voorkomen dat je obstipatie krijgt? De volgende voedingsadviezen kunnen helpen om verstopping tegen te gaan:

Eten volgens de Schijf van Vijf

Als je eet volgens de Schijf van Vijf, eet je verschillende vezelrijke producten en drink je voldoende. Bekijk in de Schijf van Vijf voor jou hoeveel en wat je elke dag nodig hebt.


De volgende adviezen zijn extra belangrijk om verstopping te voorkomen of op te lossen:

1. Genoeg vezels eten

Volkorenbrood, groente, fruit, noten en peulvruchten zijn goede bronnen van vezel. Vezels werken in de darm als een soort spons waardoor ze water opnemen. Zo zorgen ze voor een soepele ontlasting en geven volume aan de ontlasting. Ook zorgen vezels ervoor dat de darmen in beweging blijven. Bekijk tips om meer vezels te eten.

2. 1,5 tot 2 liter per dag drinken

Elke dag 1,5 tot 2 liter drinken helpt om verstopping tegen te gaan. Water, koffie en thee zijn een goede keuze. Omdat vezels vocht binden, kunnen ze namelijk alleen goed hun werk doen als je ook voldoende drinkt. Drink je te weinig, dan kan dat zorgen voor harde en droge ontlasting.

3. Genoeg bewegen

Door te bewegen komt ook de darm in beweging. Elke dag bewegen kan daarom helpen om obstipatie te voorkomen. Stevig wandelen, fietsen, stofzuigen, tuinieren: het telt allemaal mee. Meer beweegtips.

4. Poep niet ophouden

Als je moet, dan moet je. Negeer de aandrang niet. Het ophouden van ontlasting draagt bij aan verstopping. Neem voldoende tijd om naar het toilet te gaan, bijvoorbeeld na het ontbijt. Na een maaltijd komen de darmen in beweging en dat is een goed moment om naar de wc te gaan.

5. Eten op regelmatige tijden

Regelmatig eten stimuleert het regelmatig in beweging komen van de darmen. Onder regelmatig eten verstaan we om elke dag in elk geval ontbijt, lunch en avondeten te nemen en geen van deze maaltijden over te slaan. Een goed ontbijt is helemaal belangrijk. Neem bij voorkeur een groot, vezelrijk ontbijt. Dit zet de darmen in werking. Lees hoe een gezond ontbijt eruitziet.

Blijven de klachten?

Blijf je langer dan 4 weken last houden van je maag of darmen ondanks dat je bovenstaande adviezen hebt opgevolgd? Of heb je erg veel last van je klachten? Ga naar je huisarts om samen uit te zoeken wat er aan de hand is.

Misschien kun je niet goed tegen een bepaald product of is er iets anders aan de hand, zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS). Ga bij voorkeur niet zelf experimenteren. Als je zomaar bepaalde producten weglaat kunnen klachten verergeren. Ook kunnen hierdoor tekorten ontstaan aan bepaalde voedingsstoffen.

Je huisarts kan je eventueel vezelpreparaten of medicijnen voorschrijven. Hij kan je ook doorverwijzen naar een diëtist.

Wat is het advies voor obstipatie bij kinderen?

Kinderen krijgen het advies om gezond te eten volgens de Schijf van Vijf. Gezonde voeding is belangrijk voor een goede darmwerking. De punten die bij volwassen extra belangrijk zijn, gelden ook voor kinderen. Bij verstopping gelden verder geen andere speciale voedingsadviezen.

Naast gezonde voeding, kan toilettraining mogelijk helpen om obstipatie te verminderen. Dit kan door na de maaltijd het kind gedurende 5 minuten aan te moedigen om te proberen te poepen. Een goede begeleiding is hierbij belangrijk. Bekijk het filmpje over poeptraining.

Helpen laxeermiddelen bij obstipatie?

Laxeermiddelen nemen nooit de oorzaak van een verstopping weg. Ze lossen de klachten alleen tijdelijk op. Dat geldt ook voor natuurlijke laxeermiddelen als sennapeulen, kruidenthee met senna en wonderolie. Een huisarts kan aangeven of een laxeermiddel nut heeft.

Meer informatie