Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek

Veelgestelde vragen

In de professionals nieuwsbrief wordt elke maand een veelgestelde vraag beantwoord. Hier vind je de antwoorden nog eens terug. Staat de vraag er niet tussen? Kijk dan bij veelgestelde vragen voor consumenten.

Aanmelden voor de professionals nieuwsbrief.

Waarom is de allergeenvrije merkenlijst niet meer te bestellen?
De merkartikelenlijst kan al enige tijd niet meer worden besteld. Helaas kunnen we de betrouwbaarheid van de door fabrikanten verstrekte gegevens niet langer garanderen. Het afgelopen jaar hebben wij veel nieuwe producten toegevoegd. Tijdens de verwerking van alle gegevens constateerden wij fouten in de allergeneninformatie. Daarom is besloten deze informatie voorlopig niet aan te bieden. We zijn in beraad over een nieuwe oplossing.
sluiten
Hoe denkt het Voedingscentrum over de Rapley-methode?

Met de Rapley-methode geef je een kind, in plaats van gepureerd eten, stukjes die hij zelf in zijn mond kan stoppen. Hierdoor is er meer kans dat een kind zich verslikt, dan wanneer je eten geleidelijk aan minder fijn maakt. Voor een kind zelf stukjes kan eten, moet hij rechtop kunnen zitten, goed kunnen slikken en voldoende mondmotoriek hebben. Het Voedingscentrum raadt aan om allereerst te beginnen met geprakte hapjes, en deze steeds wat minder fijn te maken. Zo kan een kind langzaam wennen aan grovere stukken. Voor zijn beleving is het belangrijk dat hij zelf het eten kan voelen en vastpakken. Om verslikken te voorkomen is het belangrijk om altijd bij het kind te blijven als hij iets eet. Zo kun je meteen ingrijpen als er iets niet goed gaat.

sluiten
Als jodium ook aan andere producten zou worden toegevoegd, kan de consumptie van brood dan omlaag?

Het Voedingscentrum heeft als richtlijn een consumptie van 6-7 sneetjes brood per dag. Het jodiumgehalte in brood is de belangrijke reden om ruime hoeveelheid brood te gebruiken. 

De inname van jodium is afkomstig uit vier verschillende jodiumbronnen,
1. jodium van nature aanwezig in voedingsmiddelen;
2. gejodeerd zout door de voedingsmiddelenproducenten toegevoegd aan voedingsmiddelen
3. gejodeerd zout gebruikt bij de (huishoudelijke) bereiding van maaltijden en aan tafel
4. voedingssupplementen.

Bronnen van jodium

Uit onderzoek van RIVM (Verkaik- Kloosterman et al, 2012) blijkt dat naar schatting 40% van het jodium geleverd door jodium dat van nature aanwezig is in voedingsmiddelen. De belangrijkste natuurlijke bronnen zijn zuivelproducten, niet-alcoholische dranken (zoals koffie, thee, frisdrank), gevolgd door granen en graanproducten en vlees en vleesproducten. 
Gejodeerd zout dat is toegevoegd door de voedingsmiddelenproducenten leverde gemiddeld 43% van de totale jodiuminname. 90% hiervan werd geleverd door brood. Huishoudelijk gebruik van gejodeerd zout droeg voor 13% bij aan de jodiuminname.

Brood

Brood voorziet dus voor een belangrijk deel in de jodiumvoorziening. Wanneer er geen of zeer weinig brood wordt gegeten, komt de jodiumvoorziening onder druk te staan. Onze aanbeveling voor brood is hoofdzakelijk gebaseerd op het halen van de vezel richtlijn. Daarmee wordt ook voorzien in de aanbevolen hoeveelheid van jodium = 150 microgram/dag. Van overheidswege is brood gekozen is als drager om op bevolkingsniveau te voorzien in voldoende jodium. Brood blijft dus belangrijk, zeker als je geen zout toevoegt.

Gebruikte bronnen:
J. Verkaik-Kloosterman,E.J.M. Buurma-Rethans, A.L.M. Dekkers. Inzicht in de jodiuminname van kinderen en volwassenen in Nederland. Resultaten uit de Voedselconsumptiepeiling
2007-2010. RIVM rapport 350090012/2012

sluiten
Waarom geldt het advies om geen venkel- en anijsthee aan je baby te geven of te drinken als je borstvoeding geeft?

Sommige kruiden zoals anijs, venkel, nootmuskaat, basilicum en dragon bevatten bepaalde aromastoffen, allylalkoxybenzenen. Er is nog weinig bekend over de gezondheidseffecten hiervan bij de mens, maar bij dieren zijn wel schadelijke effecten gevonden. Uit voorzorg geldt daarom het advies voor vrouwen die borstvoeding geven om geen venkelthee en anijsthee te drinken. Ook kun je dit beter niet aan baby’s geven. Er zijn daarnaast algemene adviezen voor iedereen om matig te zijn met genoemde kruiden, en geen kruidenpreparaten te gebruiken zoals venkelolie of anijsolie. 

Meer adviezen over deze  aromastoffen 
sluiten
Is er een relatie tussen de menopauze en toename van eetlust en/of gewicht?

Bij veel vrouwen gaat de menopauze gepaard met gewichtstoename. Met stijgende leeftijd neemt de energiebehoefte af. Daarnaast kunnen de hormonale veranderingen tijdens de menopauze invloed hebben op het lichaamsgewicht.

Ook factoren die soms samen gaan met de menopauze, zoals slechter slapen, depressie en stress, worden genoemd als factoren die kunnen samenhangen met gewichtstoename tijdens de menopauze.

Veranderingen van gedrag tijdens de menopauze, zoals minder lichamelijke activiteit en andere eetgewoonten (hogere calorie-inname, minder vezel, toename alcoholconsumptie) kunnen ook een oorzaak zijn van de gewichtstoename.

Door gezond eten en voldoende bewegen kan de gewichtstoename beperkt worden. Met het ouder worden neemt de energiebehoefte af en zijn minder calorieën nodig voor de juiste energiebalans.

Uit de tabel Hoeveel calorieën heeft iemand nodig? kun je lezen hoeveel calorieën vrouwen van 51 jaar en ouder nodig hebben. Vul ook eens een persoonlijke Schijf van Vijf in voor een specifieke cliënt, en lees wat de aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen zijn voor diegene.

sluiten
Kun je warm water uit de kraan gebruiken voor flesvoeding?

Liever niet. Het Voedingscentrum volgt hiermee het onlangs aangepaste advies van de Vereniging van Drinkwaterbedrijven. Er kunnen namelijk een klein beetje meer metalen vanuit de leidingen oplossen in warm water dan in koud water. Het beste is om een fles voor een baby klaar te maken met koud kraanwater. Het water hoeft niet eerst te worden gekookt. Warm het flesje op met een flessenwarmer, in een pannetje water of in de magnetron. Maar als je een keer een flesje maakt met warm water uit de kraan, dan levert dit geen acuut gevaar op voor de baby.

Meer  informatie, richtlijnen en adviezen over flesvoeding

sluiten
Hoe regel ik dat allergeneninformatie voor niet-voorverpakte levensmiddelen beschikbaar is?
Voor consumenten met een allergie moet de allergeneninformatie makkelijk toegankelijk zijn en schriftelijk verifieerbaar, zegt de nieuwe wet Voedselinformatie. Dat kan op meerdere manieren, zoals menukaarten, schapkaartjes of informatieklappers op de serveerwagen. De allergeneninformatie mag ook mondeling worden gegeven, maar moet schriftelijk te controleren zijn voor wie dat wil. Het is bijvoorbeeld mogelijk om op het menu te vermelden dat allergeneninformatie op verzoek beschikbaar is, waarna de informatie overhandigd kan worden aan de gast/patiënt. Om de juiste informatie te geven, is het erg belangrijk om van alle inkomende grondstoffen te weten welke allergenen erin zitten. Dit staat bijvoorbeeld op het etiket, of op de productspecificatie. Kijk hier dus nu al goed naar om te weten welke allergenen waarin zitten. 
Meer over de wet voedselinformatie 
sluiten
Is het nodig om kraanwater eerst te koken voor je het gebruikt om kunstvoeding te maken?

Nee. Het Nederlandse kraanwater is van zo’n hoge kwaliteit, dat het niet nodig is om het van te voren te koken. 

De strenge kwaliteitseisen waaraan kraanwater moet voldoen wat betreft microbiologische verontreiniging en (maximale) gehaltes aan metalen, chloor et cetera en de controle daarop, zijn vastgelegd in de Waterleidingwet. Deze eisen zijn zelfs nog strenger en uitgebreider dan die voor bron- en mineraalwater. Dat de WHO aanraadt om kraanwater juist wel te koken, komt vooral omdat de kraanwaterkwaliteit in heel veel andere landen niet van zulke goede kwaliteit is. Laat de kraan wel eerst even lopen voor je het water gebruikt, zodat eventuele restjes van boiler- of geiserwater uit de leidingen gelopen zijn. Het gebruiken van ongekookt kraanwater heeft geen invloed op de groei van de bacterie Cronobacter Sakazakii.

Warm of koud water

Gebruik wel voor het maken van flesvoeding koud kraanwater en liever geen warm water uit de kraan. Dat kan namelijk een klein beetje meer metalen bevatten. Hoewel dat niet meteen schadelijk is voor de baby, kun je het flesje beter opwarmen met een flessenwarmer, in een pannetje of in de magnetron.

sluiten
Hoe herken je betrouwbare informatie over voeding op internet?

Op internet vind je vaak tegenstrijdige voedingsadviezen. Ook verschijnen er op blogs en nieuwssites regelmatig nieuwe onderzoeken naar voeding en gezondheid. Over het algemeen worden voedingsadviezen die gebaseerd zijn op wetenschappelijke consensus als het meest betrouwbaar gezien. Wetenschappelijke consensus betekent dat de meerderheid van de internationale, gespecialiseerde wetenschappers het met elkaar eens is over de interpretatie van al het beschikbare onderzoek. 

Meer over betrouwbare informatie op internet.

sluiten
In Nederland geeft het Voedingscentrum betrouwbaar, onafhankelijk voedingsadvies vanuit de overheid. Hoe is dat geregeld in landen om ons heen?
In West-Europa hebben landen als België, Oostenrijk, Zwitserland en Zweden vergelijkbare voedingscentra. In Duitsland is de manier van werken van het aid infodienst vergelijkbaar, al geven ze wel uitgebreider advies. Het Engelse voedingscentrum wordt met name door de industrie gefinancierd en werkt dus iets anders, al is de informatie betrouwbaar. Om ideeën uit te wisselen en elkaar te ondersteunen in de advisering rondom voeding is het Voedingscentrum met een aantal landen de European Public Health Nutrition Alliance gestart.
Heb je mensen in je praktijk die Duits of Engels spreken? Je kunt ze verwijzen naar de Duitse en Engelse sites. 
sluiten
Wat is er bekend over de effecten van rooibosthee bij het aanmaken van flesvoeding?
Sommige ouders maken flesvoeding aan met rooibosthee in plaats van water. Dit zou helpen tegen darmkrampjes bij de baby. Of dit daadwerkelijk helpt is niet bekend. Van rooibosthee bij baby’s zijn geen positieve, maar ook geen negatieve effecten bekend. Er is voor zover wij weten alleen onderzoek gedaan naar de effecten van rooibosthee in vitro en in dierstudies. Het is beter om kraanwater te gebruiken. Als een fles wordt aangemaakt met rooibosthee krijgt de baby namelijk erg veel rooibosthee binnen.
sluiten
Zijn er andere bronnen van EPA en DHA dan vis?
De visvetzuren EPA en DHA komen vrijwel uitsluitend voor in vis en ander zeevoedsel zoals schaal- en schelpdieren. Vooral de vette vissoorten zoals makreel, zalm, paling, haring, sardines en forel zijn belangrijke bronnen. Vissen kunnen deze vetzuren niet zelf maken, maar halen die uit algen. Tegenwoordig worden EPA en DHA ook geïsoleerd uit (gekweekte) algen en toegepast in supplementen en medicinale preparaten. Ook worden ze toegevoegd aan voedingsmiddelen. Zeewier bevat slechts heel weinig vet (0,3-0,6 gram per 100 g). Over EPA en DHA in zijn voor zeewier geen gegevens in de NEVO bekend. 
Lees meer over visvetzuren
sluiten
Is het voorkomen van kruisbesmetting met allergenen onderdeel van de nieuwe wet Voedselinformatie?
Nee. De Europese wet ‘ Voedselinformatie’ en de Nederlandse ‘warenwetregeling allergeneninformatie niet-voorverpakte levensmiddelen’ richten zich alleen op informatieverstrekking over de allergenen waarvan je weet dat ze in het product zitten. Ook in de Hygiënecode voor zorginstellingen en Defensie is allergenen opgenomen als informatieverstrekking. Het voorkomen van kruisbesmetting met allergenen (waarbij allergenen per ongeluk in een product terecht komen) is niet wettelijk vastgelegd. Het is wel best-practice, want het maakt voor iemand met een ernstige voedselallergie immers niet uit hoe een allergeen in het product is gekomen, maar dat het erin zit. Want zelfs kleine beetjes kunnen al leiden tot heftige reacties. 
sluiten
Hoe zijn jullie adviezen rondom energiedrankjes voor kinderen onderbouwd?
Ons advies heeft te maken met de hoeveelheid cafeïne in energiedrankjes. Het advies om kinderen onder de 13 jaar het gebruik van cafeïnerijke producten te ontraden is uit voorzorg. Redenen hiervoor zijn de onduidelijke (mogelijk schadelijke) effecten van cafeïne en de lage grenswaarden. In onze factsheet Cafeïne is onder het kopje Advies voor kinderen de onderbouwing voor de leeftijdsgrens te vinden. Hier zijn ook literatuurreferenties opgenomen. 
Download de facsheet cafeïne gratis 
sluiten
Is zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk een volwaardige voeding voor baby’s?
Het Voedingscentrum adviseert in principe om borstvoeding te geven. Kan of wil de moeder door omstandigheden geen borstvoeding geven dan is zuigelingenvoeding een goed alternatief. Bij koemelkallergie wordt de eerste 6 maanden zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk ontraden. Volledige zuigelingenvoeding op basis van geitenmelk moet voldoen aan de Richtlijn 2006/141/EG. De EFSA heeft in 2012 geconcludeerd dat eiwit van geitenmelk geschikt is als eiwitbron voor zuigelingenvoeding en opvolgmelk, mits het voldoet aan de samenstellingscriteria van de Richtlijn 2006/141/EG 
Lees de opinie van de EFSA 
sluiten
Energiedrankjes kunnen in combinatie met sport leiden tot uitdroging. Het zijn geen dorstlessers zoals koffie. Hoe zit dat?
Een energiedrankje bevat ongeveer evenveel cafeïne als een kopje filterkoffie. Dat sporters kunnen uitdrogen als ze energiedrankjes drinken, komt omdat het hypertone drankjes zijn. Met de cafeïne heeft dit dus niets te maken. Bij het drinken van hypertone drankjes, wordt er in de darm eerst vocht onttrokken om de osmotische waarde gelijk te maken. Pas daarna worden de koolhydraten opgenomen. Daarom geven wij sporters het volgende advies: Gebruik zeker geen energiedrankjes als je buiten in de hitte sport. Als je tijdens het sporten toch energiedrankjes wil nemen, drink dan ruime hoeveelheden water tussendoor. 
Lees meer 
sluiten
Hoeveel koffie mag je adviseren aan zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven?
Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, krijgen het advies geen cafeïnerijke producten te nemen, of het gebruik ervan sterk te beperken tot minder dan 200 milligram cafeïne per dag. Dat staat gelijk aan maximaal 1 kopje koffie per dag. De adviezen gelden voor cafeïnerijke producten, zoals koffie en energiedrank. Het geldt niet voor thee. Thee bevat wel cafeïne, maar is er minder rijk aan. De adviezen houden er rekening mee dat mensen gemiddeld al 100 milligram cafeïne uit andere bronnen binnenkrijgt, zoals thee, frisdrank en chocolade. De adviezen zijn gebaseerd op de gezondheidseffecten van cafeïne. Een algemene waarschuwing voor cafeïne geldt voor kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven.
sluiten
Is het slim om eieren buiten de koelkast te bewaren?
Nee. Bewaar eieren in de koelkast om de vorming van bacteriën te voorkomen. In een ei dat gekoeld bewaard wordt, kunnen nauwelijks bacteriën groeien. En dat vermindert de kans op bederf en voedselinfecties aanzienlijk. Dat blijkt uit een onderzoek van de Europese voedselveiligheidsorganisatie EFSA in 2014. 
sluiten
Vindt er kwaliteitsverlies plaats tijdens het opwarmen van voedsel in de magnetron?
Een magnetron verhit levensmiddelen met microgolven. Dit zijn radiogolven. Radiogolven worden vooral gebruikt voor communicatiedoeleinden, zoals in radio, televisie, mobiele telefoons, radar en communicatiesatellieten. Door de specifieke golflengte brengen microgolven alleen de vochtdeeltjes in het eten in beweging. Door de wrijving komt vervolgens warmte vrij. Daardoor warmt het eten veel sneller en gelijkmatiger op dan in een pan of hete luchtoven. Zodoende gaan geen waardevolle voedingsstoffen en eigenschappen van de voeding verloren. 
sluiten