Voedingswetenschap is een complexe wetenschap. De experts van het Voedingscentrum zijn op de hoogte van alle belangrijke onderzoeken. Wij geven alleen adviezen op basis van goede onderzoeken en wetenschappelijke consensus.
Eigen ervaringen en de wetenschap
Iedereen heeft ervaring met eten. En iedereen kan op internet zoeken naar wetenschappelijke verslagen van onderzoeken. Of je nu vindt dat koffie vergif is of juist een wonderdrank, er is altijd wel onderzoek te vinden dat precies past bij jouw mening.
Bij elk onderzoek moet je je daarom afvragen of het goed is uitgevoerd, en wat de waarde is van de uitkomsten. Zijn er storende factoren? Hoe groot is de steekproef? Is het getest met mensen? En leiden die mensen ongeveer hetzelfde leven als Nederlanders? Binnen de voedingswetenschappen zijn er wel onzekerheden.
Lees meer over verschillende soorten onderzoek en onderzoeken begrijpen.
Het is lastig, en soms zelf onmogelijk, om een direct verband tussen een voedingsmiddel en (on)gezondheid met zekerheid vast te stellen. Er zijn namelijk veel extra variabelen die meespelen, zoals verschillen in genetische aanleg, leefstijl, omgevingsfactoren en eetgewoontes. Vaak is het praktisch onmogelijk, of zelfs onethisch om onderzoek zo uit te voeren dat je deze zogeheten storende factoren kan uitsluiten.
Wetenschappelijke interpretatie
Onze wetenschappelijke experts kunnen omgaan met dit soort onzekerheden, beoordelen onderzoeken en zetten ze om naar veilige en praktische adviezen. Bij onze adviezen gaan we uit van de wetenschappelijke consensus. Er is sprake van consensus wanneer de meerderheid van de internationale, gespecialiseerde wetenschappers het met elkaar eens is, na een kwalitatieve en kwantitatieve analyse van de wetenschappelijke bevindingen op dat moment. Daarvoor werken we samen met veel verschillende experts op het gebied van voeding.
Verder gaan we uit van grote, objectieve consensusrapporten zoals de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad. De Gezondheidsraad is voor ons de leidende instantie in Nederland als het gaat om het interpreteren en duiden van wetenschap op het gebied van voeding.
Voor een consument is het lastig te beoordelen of onderzoek wetenschappelijk goed is uitgevoerd en of het representatief is voor de Nederlandse consument. Een rondje ‘Googelen’ kan zo een heel vertekend beeld geven van de wetenschappelijke consensus.
Lees meer over het herkennen van goede informatiebronnen op internet.
Praktische adviezen
De Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad vormen de basis van onze voorlichting. Hierin worden relaties geëvalueerd tussen voeding en het voorkomen van de tien meest voorkomende welvaartsziekten. Ook stelt de Gezondheidsraad normen op voor de hoeveelheid vitamines en mineralen die je binnen moet krijgen. Dit omvangrijke boekwerk hebben wij vertaald naar de Schijf van Vijf. Dit vormt de basis voor een optimaal voedingspatroon.
We vinden het belangrijk dat onze adviezen passen bij de leefwereld en cultuur van de Nederlandse consument. Mensen hoeven hun leefritme niet om te gooien, kunnen grotendeels blijven eten wat ze gewend zijn en het kost nagenoeg geen extra tijd of geld om je te houden aan onze adviezen. Zo zorgen we dat een gezond eetpatroon haalbaar is voor iedereen.
Duurzame adviezen
Gezond en duurzaam eten zijn nauw met elkaar verbonden. Duurzame voedingspatronen hebben een lage milieubelasting en dragen bij aan de voedselzekerheid en gezondheid voor huidige en toekomstige generaties. We bieden onze adviezen op het gebied van gezond en duurzaam eten daarom geïntegreerd aan. Zo focussen we op een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon. Lees meer over gezond en duurzaam eten met de Schijf van Vijf.
Gedragsverandering
In de beweging naar gezonder en duurzamer eten telt elke stap, voor de gezondheid van mens én planeet. Onze middelen en campagnes helpen om stap voor stap het eetpatroon te verbeteren. Een haalbare stap is voor iedereen anders, daar houden we rekening mee.
Om dit zo goed mogelijk vorm te geven zetten we de nieuwste inzichten in vanuit de gedragswetenschap. We maken gedragsanalyses en bepalen zo voor specifieke doelen en elke doelgroep wat de meest effectieve manier is om mensen te informeren, motiveren, van feedback te voorzien en concreet handelingsperspectief te bieden.
Veilig voorop
Veiligheid staat voor ons voorop. We zullen dus niet zomaar onze adviezen veranderen, voordat alle voors en tegens onderzocht zijn. Een voorbeeld: Stel, er is nieuw onderzoek verschenen dat ‘Olie X’ veel voordelen heeft, er zitten bijvoorbeeld veel vitamines in die het immuunsysteem versterken en helpen tegen verkoudheid. De media schrijft er over en noemt het een ‘wondermiddel’.
Soms blijkt dan echter dat zo’n onderzoek alleen onderzocht is in het laboratorium, of met dierproeven, en niet van toepassing is op mensen. Pas als overtuigend en reproduceerbaar is vastgelegd dat de resultaten relevant zijn voor de consument, zal het Voedingscentrum ze overnemen. Maar ook dan nog willen we graag weten wat er zou gebeuren als mensen veel van die ‘Olie X’ zouden gaan eten. Zitten er ook nadelen aan? En wegen de voordelen daar tegenop? Zolang we dat niet weten, zullen we ‘Olie X’ niet gauw aanraden.
Nieuwe inzichten
Het kan jaren duren voordat zulke nieuwe ontdekkingen goed onderzocht zijn. Sommige nieuwe bevindingen zullen uiteindelijk hun weg vinden naar de Schijf van Vijf, wanneer ze algemeen aanvaard zijn. Anderen raken achterhaald of blijken toch niet zo gezond en verdwijnen naar de achtergrond. Wie eet volgens onze adviezen volgt niet de nieuwste trends, maar is wel verzekerd van het meest betrouwbare voedingsadvies dat er op het moment beschikbaar is.