Het Voedingscentrum plaatst de antwoorden van de partijen zonder redactionele aanpassingen.
Judith Tielen - VVD
Wanneer Nederlanders duurzame en gezonde voedselkeuzes kunnen maken, kunnen zij bijdragen aan de gezondheid van mens en milieu. Wat is jullie standpunt als het gaat om het ondersteunen van inwoners van Nederland bij gezond en duurzaam eten en het aanleren van goede eetgewoontes bij onze kinderen? En hoe zien jullie de verbinding tussen duurzame en gezonde voeding?
Aandacht voor gezonde voeding en bewustzijn over de rol van voeding in een gezonde leefstijl vindt de VVD heel belangrijk. Je kunt mensen daarbij ondersteunen, helpen en voorlichten. Ik vind wel dat het maatschappelijk debat rondom preventie wordt gedomineerd door mantra's waarvan ik me afvraag of ze altijd kloppen en waar we dan toch meteen in oplossingen schieten. Bijvoorbeeld dat gezond eten duurder is dan ongezond eten en dat de btw op groente en fruit dan naar 0% moet. Ik denk niet dat dat de oplossing is. Eetkeuzes zijn veel complexer dan alleen het verlagen van een prijs. Zo is er geen hamburgermenu minder verkocht in 2023, terwijl de prijs meer dan 20% hoger is geworden.
Mijn aandachtsgebied is vooral gezondheid en gezonde voeding, dat is ook mijn focus. Als duurzaamheid in de slipstream van gezondheid meekomt, dan is dat prima. Ik snap heel goed dat het Voedingscentrum gezonde en duurzame voeding samenpakken. Ik denk wel dat het dat soms ingewikkeld maakt. Duurzame producten kunnen ongezond zijn en gezonde producten niet duurzaam geproduceerd. Ik denk dat voor mensen die worstelen met een ongezonde leefstijl de focus op gezond prettiger zou zijn.
Wat is het standpunt van jullie partij over structureel voedselonderwijs voor alle kinderen op alle basisscholen in Nederland? En wat denkt u van gratis één keer per dag een duurzaam gezonde lunch voor elke basisschoolleerling in Nederland, ook omdat je zo de kansengelijkheid vergroot?
VVD heeft de afgelopen regeerperiode meegewerkt aan de gezonde schoolmaaltijden voor basisscholen. Dit is nu vooral bestemd voor scholen in achterstandswijken. Ik vind het belangrijk om dit eerst uit te voeren en te onderzoeken. Werkt dit, vinden we dit het geld waard en moet het dan worden uitgebreid? We zien dit als een eerste onderzoekende stap.
Ik moet wel zeggen dat mijn partij het lastig vindt dat we als samenleving steeds meer problemen en oplossingen bij de overheid en het onderwijs leggen. In de kern is gezond opgroeien een taak van de ouders. En dat gaat dan over opvoeden, wat is wel en wat is niet normaal, wat zijn de normen en waarden, hoe word je gezond volwassen, zowel in fysieke als in mentale zin. In eerste instantie ligt die verantwoordelijkheid gewoon thuis. Tegelijkertijd is het onderwijs wel een verlengde van thuis en is het dus logisch dat je daar ook aandacht besteedt aan wat gezond eten is, bijvoorbeeld in de biologielessen, en dat het goed is om veel te bewegen. Dat je op school het goede voorbeeld geeft en bijvoorbeeld afspraken maakt over tussendoortjes en traktaties of dat de school een gezonde schoolkantine heeft.
Ook vindt de VVD dat er meer aandacht moet komen voor gezonde voeding in de eerste levensjaren, zoals via de consultatiebureaus en dat ouders daarbij ook ondersteund moeten worden.
Onze Nederlandse voedselomgeving kan gezonder en duurzamer. Om een voorbeeld te geven, 80% van het assortiment in de supermarkt staat niet in de Schijf van Vijf. Ook in andere publieke omgevingen, zoals scholen, sportomgevingen, ziekenhuizen en binnen gemeentes zouden we meer volgens de Schijf van Vijf willen kiezen. Hoe kijkt jullie partij naar het gezonder en duurzamer maken van dergelijke eetomgevingen?
Dat 80% dat nu in de winkel ligt ongezond zou zijn, is weer zo'n terugkerend mantra waarbij we meteen in de oplossing schieten. Het meest verkochte product in de supermarkten zijn namelijk bananen en die staan in de Schijf van Vijf als ik me niet vergis. Mensen worden zeker verleid om ongezonde keuzes te maken, maar die keuzes maken mensen wel zelf. Ik geloof in de kracht van het individu. En die verleiding helemaal weghalen, dat gaat niet gebeuren en dat hoeft denk ik ook niet: het gaat vooral over een evenwichtig voedingspatroon. Portionering is daarbij ook belangrijk: af en toe een hapje ongezond maar wel heel lekker, daar word je echt niet ziek van. Ik zie overigens ook niet voor me hoe hier goede uitvoerbare regels voor kunnen worden gemaakt, richting bijvoorbeeld gemeentes. Moet dan tegenover elk fastfoodketen een sportschool staan? Mensen gaan toch wel naar dat fastfoodrestaurant. Ik denk dat we meer moeite moeten doen om mensen meer kennis bij te brengen over gezonde voeding, die ontbreekt toch vaak en om ze te helpen goede keuzes te maken.
Wat willen jullie het Voedingscentrum nog meegeven?
Het Voedingscentrum heeft voor ons vooral een rol in de voorlichting. We vinden het belangrijk dat jullie informatie over gezonde voeding geven aan consumenten, maar ook aan bijvoorbeeld scholen, werkgevers en consultatiebureaus. Educatie op scholen is daarbij ook belangrijk. En ook laten zien dat een gezond voedingspatroon gemakkelijk kan zijn en ook gemakkelijk kan worden overgedragen door ouders.