Al jaren wilde Elly afvallen, maar steeds lukte het niet. Na een gesprek met collega’s ging het roer definitief om. Ze paste haar eetpatroon aan en ging meer bewegen. In minder dan een jaar tijd viel ze 18 kilo af. Resultaat: ze voelt zich veel fitter en wandelt tot haar grote plezier weer lange stukken. “En het was allemaal veel makkelijker dan ik had verwacht.”
“Eigenlijk wist ik wel dat ik iets aan mijn levensstijl moest doen,” begint Elly haar verhaal. “Ik leefde gewoon niet zo gezond. Chips, koekjes, een wijntje. Ik vond het moeilijk om te laten staan. Maar ik at, achteraf gezien, ook te veel. Te veel aardappelen, altijd met mayonaise erbij. Tussendoor een broodje haring van de kar.”
Studentenhuis
Toen Elly begon met werken, kroop het gewicht er langzaam aan. “Ik was 19 toen ik een interne opleiding ging doen bij de stichting waar ik nu nog werk. Ik kwam in een huis terecht met allemaal andere mensen. Een wijntje, snacken, na je late dienst nog even de frituurpan aan. Bij mijn ouders had ik een regelmatig eetpatroon, hier niet.”
Speldenprikken
In de jaren die volgden was het lastig voor Elly om het roer om te gooien. Er waren verkeerde gewoontes ingeslopen. “Als er op mijn werk een pak koekjes lag, nam ik die altijd. En thuis lag er altijd wel een zak chips of waren er toastjes met kaas. Die kocht ik voor mijn dochter, die inmiddels het huis uit is. Maar in de praktijk was ik vaak degene die ze op at.”
Ook at ze vaak gedachteloos. “Aan het eind van de dag dacht ik soms: mijn god, wat heb ik allemaal gegeten?” Doordat ze aankwam, ging bewegen minder lekker. Ze had veel last van haar knieën, en lopen werd moeilijker. Ze was vaak de eerste die moest uitpuffen op een bankje.
“Ik kocht chips voor mijn dochter, maar ik at ze zelf op”
Toen ze een winterjas wilde kopen, waren er geen leuke meer te krijgen in een grotere maat. “Dat was best moeilijk,” blikt ze terug. “Mijn dochter stond erbij, en ik voelde me echt rot. Achteraf gezien waren het allemaal speldenprikken die ik kreeg.”
De omslag
"Ik was al langer niet blij met mijn gewicht, maar de trigger was een gesprek met mijn collega’s. We hadden het over de bewoners, ze zitten veel stil en bewegen weinig. We bedachten wat wij zelf konden doen om meer te bewegen, bijvoorbeeld van die trapfietsen onder het bureau. En toen zei ik met een lach: volgens mij moet ik nu beginnen met minder eten want ik eet op vrijdagmiddag zo een half pak koekjes leeg. Al mijn collega’s begonnen een beetje te lachen. Haha jij en minder eten, als er eentje snaait ben jij het wel. Maar ik zei: nee, nu ga ik het echt serieus doen.”
Aan de slag
Een paar dagen na het gesprek kocht Elly een boek over afvallen, en bedacht ze haar plan van aanpak. “Ik besefte: ik hoef niet zozeer heel anders te gaan eten, alleen minder en bewuster, en meer bewegen. Vroeger heb ik wel eens rare diëten gevolgd, zoals het soepdieet, of sapvasten. Dat hield ik nooit vol en het gewicht was er altijd weer zo aan.” Ze maakte geen strak plan met voornemens en dagmenu’s, maar voerde langzaam veranderingen door.
Vertellen aan de omgeving
Tegen iedereen in haar omgeving vertelde ze dat ze anders wilde gaan leven. “Bij mij werkte dat. Als dan die hand naar het pak koekjes grijpt, dan kunnen ze roepen: hee jij zou toch gezonder gaan eten? Mensen reageerden wel een beetje cynisch. Mijn eigen man niet, die vond het prima.”
Bewust eten
“Ik wilde niet alleen afvallen,” vertelt Elly. “Ik wilde ook bewuster eten. Niet meer een pak koekjes leegeten als het voor je neus staat, zonder dat je erbij nadenkt. Ik wilde ook niet meer op straat eten, niet meer aan de kar een visje halen en het daar opeten. Dus besloot ik om voortaan te gaan zitten aan tafel als ik iets at, zonder de tv of de laptop erbij. En ik denk nu altijd na voor ik iets in mijn mond stop. Ik vraag mezelf af: heb ik echt trek?”
Breken met gewoontes
Het bewuster eten werd steeds meer een routine. Toen veranderden ook de eetgewoontes. “Nu ik mezelf heb ‘afgeleerd’ dat er niet altijd een koekje bij de koffie hoort, heb ik er ook geen trek meer in. Ik denk er zelfs niet eens meer aan. Met wijn ben ik ook gestopt. Het was een gewoonte: je hebt wel een wijntje verdiend na je werk. Ik vind het nu stinken en ik haal het niet meer in huis.”
Mijn Eetmeter
Elly gebruikte Mijn Eetmeter op haar computer om inzicht te krijgen in haar eetpatroon. Dat was soms echt een eyeopener voor haar. “Het gaf inzicht. Bij sommige dingen dacht ik: jee, zoveel calorieën, of zoveel suiker of vet. Je weet het wel, maar je schrikt toch als je die getallen ziet.”
Regelmaat
Ook heeft Elly meer regelmaat in haar eetpatroon gebracht. Ze eet nu op vaste momenten en 2 of 3 keer iets tussendoor. “Ik ontbijt nu altijd. Met yoghurt of muesli of 2 crackers met kaas of rookvlees. Ik lunch met een broodje of crackers en avondeten doe ik ook gewoon, al is het nu wel minder. Ik eet bijvoorbeeld minder aardappelen. En geen klodder saus meer. Soms neem ik ’s avonds wat droge crackers als ik nog trek heb. Of een plakje cheddar, ik ben een kaasliefhebber.”
Niet te streng
Of het moeilijk is om haar nieuwe levensstijl vast te houden? Nee. “Ik vind dit nieuwe patroon niet lastig. Soms pak ik nog wel iets ongezonds, maar dan doe ik het bewust. We gaan gewoon nog uit eten. Ik ga gewoon nog naar vrienden. Maar ik eet niet meer gedachteloos een schaal pinda’s leeg. Elly’s geheim? “Je moet niet te streng zijn, het moet geen strafkamp worden anders houd je het niet vol.”
De draad weer oppakken
“December en januari waren lastige maanden,” geeft Elly toe. “Dinertjes en snoepen hoort er een beetje bij. En je beweegt minder, zit meer binnen.” Ze ging weer schommelen. Maar in februari pakte ze het weer op. “Soms heb je een dip. Nu moet ik er ook wat meer opletten. Ik moet echt tegen mezelf zeggen dat ik die koekjes niet mag pakken. Meestal lukt het om ervan af te blijven.”
Bewegen
Nu ze is afgevallen, voelt ze zich een stuk fitter. Ze kan weer hele stukken wandelen. Ze heeft zelfs wandelschoenen gekocht die ze elke week gebruikt. “Ik heb iets gekozen wat bij me past. Ik probeer tempo te maken, lekker flink doorstappen. In het begin was dat niet makkelijk, mijn knieën deden pijn. Toen ik afviel merkte ik dat ik verder kon lopen en dat ik minder last had. Ik dwing mezelf soms om te gaan. Hup, niet zeuren, gewoon die schoenen aan.“
Trots
Trots is Elly zeker als ze haar verhaal vertelt. “Toen de eerste 4 kilo er af was dacht ik: wauw het kan. Je hoort wel eens boven de 50 kan je niet afvallen. Nou mooi niet. Toen mensen het begonnen te zien, dat was een mooi moment. Een cliënt kwam binnen en riep: jeetje wat ben jij afgevallen. Ik stond te glimmen van trots.”Was het lastig om af te vallen? “Het ging me allemaal veel makkelijker af dan ik had verwacht,” vertelt Elly. “Ik heb weinig momenten gehad dat ik dacht dat ik het niet vol zou houden. Soms had ik honger, en dan pakte ik wat. Maar ik dacht wel na wat dan. Dan nam ik een appel, of een cracker met kaas.“
"Je hoort wel eens dat afvallen na de 50 onmogelijk is. Nou, mij is het mooi wel gelukt.”
"Soms zie ik in de winkel een pak suiker en dan denk ik wel eens: hoeveel van die pakken sleepte ik mee? Een pak suiker is zo reëel, zo tastbaar. Mijn BMI is nu geel en niet meer rood, ik ben er nog niet. Maar ben nu lichter dan ik de afgelopen 10, 15 jaar geweest ben.”
Advies voor anderen
Elly’s advies naar anderen die ook gezonder willen eten is eenvoudig. “Kijk eerst naar wat je nu eet. Snap zelf waar het in zit. Bijvoorbeeld dat je overal mayonaise bij doet of heel veel boterhammen eet met dubbel kaas en vlees. Je hoeft niet direct te gaan lijnen. Bewuste keuzes maken, dat werkt voor mij. En erbij bewegen, ik voel me zoveel fitter en het gewicht ging er sneller af.”
Over Elly
Elly van Tol is 55 jaar en woont in Bilthoven met haar man Maarten. Ze werkt in de gezondheidszorg, bij Reinaarde, een stichting die mensen met een verstandelijke beperking begeleidt. Ze heeft een dochter, Merel (21).
Ook afvallen?