Afgelopen maand verscheen er een review-artikel van een IJslandse onderzoeker waarin wordt geclaimd dat er geen veilige hoeveelheid cafeïne is voor zwangeren. Volgens de onderzoeker moeten zwangeren en vrouwen die zwanger willen worden, cafeïne helemaal vermijden. Het huidige Europese advies zou volgens hem aangepast moeten worden. Hoe kijkt het Voedingscentrum hiernaar?
Het review-artikel
Voor het review-artikel heeft professor Jack E. James van de universiteit van Reykjavik 48 wetenschappelijke artikelen (37 over observationeel onderzoek en 11 met meta-analyses) over de link tussen cafeïne en zwangerschappen naast elkaar gezet en beoordeeld. De onderzoeker concludeert op basis van de review van deze onderzoeken dat de inname van cafeïne door de moeder samenhangt met het krijgen van een miskraam, doodgeboorte, een laag geboortegewicht, acute leukemie gedurende de kindertijd en overgewicht en obesitas gedurende de kindertijd.
Advies van het Voedingscentrum
Het Voedingscentrum adviseert al om tijdens de zwangerschap de inname van cafeïne te beperken en de cafeïnerijke dranken koffie en energiedranken niet te nemen, of maximaal 1 keer per dag. Als je rekening houdt met een gemiddelde inname van onder andere thee en frisdrank zoals cola, dan kom je daarmee in totaal tot een maximum van ongeveer 200 milligram (mg) cafeïne per dag. Bij dit advies geven we de informatie dat cafeïne mogelijk schadelijk is voor de baby. En dat hoe meer cafeïne een zwangere vrouw binnenkrijgt, hoe meer kans op een miskraam of op een baby met een laag geboortegewicht.
![langer leven dankzij koffie?]()
Wetenschappelijke consensus
De adviezen die het Voedingscentrum geeft, zijn niet gebaseerd op de resultaten van één of enkele onderzoeken of reviews, maar op wetenschappelijke consensus. Wij baseren onze adviezen op de rapporten van de Gezondheidsraad en de EFSA. De experts van deze organisaties wegen al het beschikbare onderzoek en kijken ook naar de bewijskracht van de verschillende onderzoeken. Is het onderzoek goed uitgevoerd? Hoe sterk is het bewijs?
EFSA: onder 200 mg is cafeïne veilig
In mei 2015 heeft de EFSA een rapport gepubliceerd waarin ze aangeven wat tot dan toe bekend was over de veiligheid van cafeïne, ook voor zwangeren. In het rapport staat dat er een relatie gevonden is tussen cafeïne en een lager geboortegewicht, bij alle niveaus van inname van cafeïne. En dat er geen hoeveelheid aan te geven is waaronder deze relatie niet gevonden wordt. Maar de EFSA geeft daarbij ook aan dat ze het risico pas klinisch relevant vinden bij een inname van ongeveer 200 mg cafeïne per dag. Met andere woorden, onder de 200 mg kan er misschien ook een effect zijn van cafeïne op geboortegewicht, maar dat effect is dan zo klein dat ze geen gevolgen voor de gezondheid van het kind verwachten.
Review van onderzoeker anders dan rapport EFSA
De conclusie die professor James in zijn review-artikel trekt, is anders dan de conclusie van de EFSA in 2015. Een reden kan zijn dat de EFSA bepaald onderzoek anders interpreteert en weegt dan James. In het artikel van James worden bijvoorbeeld ook een aantal onderzoeken (van ruim voor 2015) meegenomen die de EFSA niet in hun analyse meegenomen heeft.
Geen aanleiding om advies aan te passen
Het artikel van James geeft het Voedingscentrum voor nu geen directe aanleiding om adviezen richting zwangeren over de inname van cafeïne aan te passen. Mocht de Gezondheidsraad of de EFSA echter besluiten om hun adviezen over inname van cafeïne door zwangere vrouwen te veranderen, dan nemen wij dat als Voedingscentrum over in onze communicatie.