Van alle vo- en mbo-scholen die eten of drinken aanbieden, heeft tot nu toe 51,3% (963 scholen) ooit een Schoolkantine Schaal behaald. In de afgelopen drie jaar heeft 39% (731 scholen) van de scholen een schaal gekregen. Scholen krijgen deze schaal als ze een gezondere schoolkantine hebben volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum.
De hoeveelheid gezondere kantines stijgt dus. Maar tegelijkertijd blijkt uit onderzoek van Locatus dat tussen 2005 en 2019 het aantal fastfoodrestaurants met een derde is gegroeid en er bijna een verdubbeling is van het aantal lunchrooms in Nederland. Vooral in buurten met een laag inkomen is rondom scholen meer ongezond aanbod, dan rondom scholen in wijken met een hoog inkomen.
Versaanbieders zoals bakkers, slagers en groenteboeren verdwijnen rondom scholen en daar komen vaak 'lunchrooms' voor in de plaats, waar ook ketens als Starbucks en Dunkin’ Donuts onder vallen.
Gezonde omgeving essentieel
Deze ontwikkeling vraagt om actief beleid vanuit gemeenten om de schoolomgeving gezonder te maken. Het Voedingscentrum roept gemeenten op om die stap te zetten. Een gezonde schoolkantine heeft namelijk de meeste kans van slagen als ook de omgeving gezonder is. Een belangrijke start daarin is het weren van ongezonde snackkarren rondom scholen. Gemeenten kunnen hiervoor bijvoorbeeld hun vergunningenbeleid op aanpassen.
Scholen zelf kunnen de gang naar supermarkten en snackbars verminderen met een pleinbeleid waarin leerlingen het schoolplein niet af mogen tijdens de pauzes. Een andere optie is om pauzes te verkorten, bijvoorbeeld van 2 keer 30 minuten naar 3 keer 20 minuten. Daarnaast is het mogelijk voor scholen om afspraken te maken met supermarkten, bijvoorbeeld een maximum aan scholieren dat tegelijk naar binnen mag.
Hulpmiddelen voor scholen en gemeenten
- Scholen die aan de slag willen met een gezonde schoolkantine kunnen contact opnemen met de Schoolkantine Brigade.
- Onder het kopje "De omgeving gezonder" staan 2 voorbeeldbrieven voor scholen om gemeente en ondernemers te activeren.
- Gemeenten kunnen aan de slag met voeding en gezondheid in hun beleid. Ideeën voor beleid.
- Gemeenten organiseren activiteiten voor de Dag van de Gezonde Schoolkantine op donderdag 16 april. Met deze dag vraagt het Voedingscentrum jaarlijks extra aandacht voor gezonde voeding op scholen. Dit jaar trekt het Voedingscentrum gezamenlijk op met een aantal gemeenten en organiseren ze feestelijke activiteiten. Lees meer over deze dag en wat je als gemeente kan doen.