Kruiden en specerijen

Omschrijving

Kruiden en specerijen geven smaak aan gerechten. Je kunt verse en gedroogde kruiden en specerijen gebruiken om zout te vervangen, of deels te vervangen. Te veel zout eten is namelijk schadelijk voor de gezondheid. Dit zorgt voor een verhoogde bloeddruk en een grotere kans op hart- en vaatziekten. In Nederland eten de meeste mensen te veel zout. 

Verschil tussen kruiden en specerijen

Kruiden komen vooral van kruidachtige planten (een botanische indeling) en groeien in een gematigd klimaat. Meestal worden de verse bladeren gebruikt. Voorbeelden van kruiden zijn peterselie, selderij, lavas en basilicum. Ook worden vruchten en zaden gebruikt, denk aan karwijzaad, mosterdzaad en jeneverbes. Kruiden zijn soms vers te koop als plant en zelf te kweken. Specerijen zijn aromatische of scherp smakende gedroogde delen van planten.

Specerijen zijn afkomstig uit landen met een tropisch klimaat. Specerijen van wortel zijn onder andere gember en geelwortel. Specerijen van vruchten en bloemen onder andere kruidnagel, nootmuskaat, peper, paprika en vanille. Van schors wordt kaneel gemaakt.

Veiligheid

Plantengifstoffen

In sommige kruiden komen van nature allylalkoxybenzenen (aromastoffen) voor. Dit zijn plantengifstoffen. Van deze stoffen is weinig bekend over de effecten bij de mens, maar bij dieren zijn wel schadelijke effecten gevonden. De stoffen komen voor in de volgende kruiden: anijs, dragon, venkel, basilicum, piment, nootmuskaat, kaneel, sassafras, dong quai, foelie en peper.

Coumarine

Coumarine is een aromastof (plantengifstof) die van nature voorkomt in kaneel. Langdurig gebruik van veel coumarine is mogelijk schadelijk voor de gezondheid. Bij normaal gebruik en een gevarieerd eetpatroon is er geen risico voor de gezondheid.

Bacteriën

Verse kruiden kunnen door mest of vervuild water ook besmet zijn met ziekmakers zoals salmonella en E. coli. Het wassen van verse kruiden verkleint het risico op een voedselinfectie door deze ziekmakers. Ook gedroogde kruiden en specerijen kunnen besmet zijn. Daarom behandelt de producent ze vaak met stoom. Verhitting doodt bacteriën.

Kruidenpreparaten

Kruidenpreparaten zijn poeders, drankjes of pillen met kruiden. De preparaten worden gemaakt van werkzame stoffen uit natuurlijke kruiden en ze staan bekend om een bepaald positief effect. Voor lang niet alle preparaten zijn de effecten onderzocht. Bovendien zijn er regelmatig zorgen over de veiligheid en herkomst van dit soort preparaten. Als deze kruidenpreparaten via internet worden gekocht, is er vaak geen toezicht op de samenstelling van deze preparaten.

Voedingsadvies

Kruiden en specerijen geven smaak aan gerechten en zijn geschikt om zout mee te vervangen. Bekijk alle tips over het gebruik van kruiden en maken van kruidenmixen.

Normaal gebruik van kruiden en specerijen is niet schadelijk voor de gezondheid. Normaal gebruik betekent dat je het gebruikt om je eten op smaak te brengen. Gebruik liever niet langere tijd achter elkaar elke dag veel van dezelfde kruiden zoals kaneel. Dat geldt ook voor het drinken van sterrenmix, zoethout-, venkel-, anijs- en kaneelthee. Gevarieerd eten en drinken voorkomt dat je per ongeluk elke dag een beetje van dezelfde schadelijke stof binnenkrijgt.

Zwangeren, vrouwen die borstvoeding geven en baby's

Ben je zwanger? Neem uit voorzorg geen kruidenpreparaten of etherische oliën van kruiden. Hierin kunnen hogere hoeveelheden van plantengifstoffen (allylalkoxybenzenen) zitten.

Zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven kunnen uit voorzorg beter geen kaneel-, venkel- of anijsthee of borstvoedingsthee met venkel of anijs drinken en dit ook niet aan baby’s geven. Bekijk voor meer informatie de pagina Is borstvoedingsthee veilig? 

Voedselinfectie voorkomen

Om een voedselinfectie te voorkomen geldt het advies om verse kruiden altijd onder stromend water te wassen voor gebruik. Zeker als je ze rauw eet. Lees hoe je kruiden en specerijen het beste kunt bewaren.