Een keurmerk kan je helpen bij het kiezen voor duurzamere producten. Keurmerken herken je aan een logo op de verpakking.
Er bestaan in Nederland 12 topkeurmerken. Deze zijn geselecteerd door Milieu Centraal in samenwerking met andere experts. Topkeurmerken zijn de meest ambitieuze, betrouwbare en transparante keuzes op het gebied van milieu, dierenwelzijn en/of mens en werk.
Wat is een keurmerk?
Een keurmerk is een hulpmiddel op de verpakking van voedingsmiddelen voor het maken van een bepaalde keuze. Bijvoorbeeld vanwege duurzaamheid, geloofs- of levensovertuiging of allergieën. Een keurmerk geeft bijvoorbeeld aan dat het product is gemaakt met extra aandacht voor het milieu of dierenwelzijn. Je ziet zo bijvoorbeeld of de vis duurzaam is gevangen, of een kip een ‘beter leven’ heeft gehad en of er sprake is van eerlijke handel (fairtrade). Het kan ook aangeven dat het product is toegestaan in een bepaald voedingspatroon, zoals halal.
Keurmerken voor eten en drinken staan meestal in de vorm van een herkenbaar logo op de verpakking. De afgelopen jaren zijn er steeds meer keurmerken bijgekomen. Daardoor is het niet altijd meer duidelijk wat de meest duurzame keuze is.
Met hulp van de Keurmerkwijzer van Milieu Centraal kun je checken hoe een keurmerk scoort op het gebied van ambitie, betrouwbaarheid en transparantie. Zo zie je of het product dus echt een duurzamere keuze is en of dit onafhankelijk wordt gecontroleerd. Het Voedingscentrum raadt aan om op de 12 topkeurmerken te letten. De lijst met 12 topkeurmerken is samengesteld om het makkelijker te maken voor de consument om duurzamer te kiezen. Inmiddels zijn er namelijk zo'n 300 duurzaamheidskeurmerken, merkjes en logo’s voor voeding. De indeling van de topkeurmerken is gedaan door Milieu Centraal, met medewerking van het Voedingscentrum en andere experts.
Wat zijn de topkeurmerken?
De 12 topkeurmerken zijn:
ASC
Beter Leven 2 en 3 sterren
Climate Activator
Demeter
EKO
Europees biologisch
Fairtrade
MSC
On the way to PlanetProof
Rainforest Alliance (inclusief UTZ)
Roundtable on Sustainable Palm Oil
Sustainable Rice Platform
Dit zijn dus keurmerken die het hoogst scoren op het gebied van controle en transparantie en daarnaast één of meerdere van:
- Milieu
- Dierenwelzijn
- Mens en werk
Kijk voor meer informatie over de keurmerken op de website van Milieu Centraal. Er zijn ook andere keurmerken te vinden op producten. Sommige hiervan scoren ook goed op transparantie en onafhankelijkheid, maar hebben een lager ambitieniveau dan bovengenoemde topkeurmerken.
Indeling van keurmerken
Keurmerken zijn in te delen in:
- Duurzaamheidskeurmerken: met deze keurmerken kun je makkelijker kiezen op 3 gebieden. Namelijk op milieu, dierenwelzijn en mens en werk. Voor specifiek dierenwelzijn is er De Boodschappenhulp Dierenwelzijn. Hiermee krijg je makkelijk inzicht in wat een keurmerk vertelt over het leven van een dier.
- Keurmerken op basis van herkomst en kwaliteit: door deze keurmerken weet je waar een product vandaan komt en hoe het gemaakt is. Zo kan een product een keurmerk krijgen wanneer er rekening gehouden is met traditionele productiewijzen of de streekcultuur. Halal en Koosjer zijn keurmerken waarbij rekening gehouden is met een bepaalde levensbeschouwing.
- Keurmerken die gaan over de ingrediënten: deze keurmerken kunnen helpen bij het kiezen voor producten met een bepaalde samenstelling, bijvoorbeeld zonder gluten.
Er zijn ook nog andere informatielogo’s: afbeeldingen die informatie geven over iets anders dan kwaliteitseisen van het product, bijvoorbeeld het glasbaklogo, de Nutriscore of het zwangerschapslogo op alcohol.
Logo's in eigen beheer
Supermarkten of bedrijven hebben vaak eigen logo’s. Dat kan een paraplulogo zijn die de eisen volgt van andere keurmerken. Er zijn ook bedrijfslogo’s die bedrijven alleen voor hun eigen producten hebben. Soms is daar wel goede controle op.
Kosten van producten met keurmerken
Meestal zijn producten met keurmerken zoals Fairtrade en Demeter wel wat duurder. Dit komt doordat de controle, de andere productiemethode of de apart opgezette keten extra kosten met zich meebrengen. Ook biologische producten zijn gemiddeld duurder dan gangbare producten, maar niet altijd, De prijsverschillen verschillen tussen supermarkten, tussen producten en per seizoen. Ook kan een huismerkproduct met een keurmerk goedkoper zijn dan een merkproduct zonder keurmerk.