Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
sluit
Menu
Zoek

Wat geef ik als ontbijt, lunch en broodbeleg?

Het ontbijt is een onmisbaar begin van de dag voor je dreumes of peuter. Ontbijten brengt de spijsvertering op gang. Bovendien voorkomt het trek in snoepjes of koekjes later op de ochtend. Een goede lunch is belangrijk om de hele middag te kunnen spelen en te leren. Wat voor brood en broodbeleg kun je geven?

Gezond met brood

Je kind eet ongeveer 2 tot 3 boterhammen per dag, meestal verdeeld over het ontbijt en de lunch (zie de dagmenu’s). Brood heeft je kind nodig om bijvoorbeeld genoeg koolhydraten, eiwitten, vezels, jodium, B-vitamines en ijzer binnen te krijgen. Welk brood kies je, en ook belangrijk: wat smeer je erop? En hoe dik?

Wat kies ik als brood?

Volkorenbrood en bruinbrood zijn de gezondste keuzes. Daarin zitten namelijk lekker veel vezels. Vezels zijn nodig voor een goede darmwerking en spijsvertering. In volkorenbrood zitten de meeste vezels.

Voor de afwisseling

Je kunt brood afwisselen met een keer havermout, muesli en andere volkoren ontbijtgranen zonder toegevoegd suiker en zout.

Maak je eigen broodbeleg: 8 heerlijke groente- en fruitspreads

Hieronder zie je 8 recepten om zelf spreads te maken voor op brood. Bijvoorbeeld met banaan, bessen, bietjes of wortel. Daar smult je kind vast van!

Of download de pdf.

Broodbeleg voor dreumes en peuter
Goede keuze uit de Schijf van Vijf
  • Margarine uit een kuipje op elke boterham
  • Hartig mager beleg, zoals ei, hüttenkäse en light zuivelspread*
  • Notenpasta en pindakaas met 100% pinda’s of noten, zonder toegevoegd zout of suiker
  • Vis, denk aan gebakken vette vis zoals zalm, bokking, heilbot en verse sardines. Of maak zelf een spread. Rauwe of voorverpakte gerookte vis kun je beter niet geven vanwege ziekmakende bacteriën die erin kunnen zitten. Jonge kinderen zijn daar extra gevoelig voor
  • Heerlijk op brood: groente en fruit, zoals tomaat, komkommer, paprika, avocado, banaan, appel en aardbei
Uit deze belegsoorten buiten de Schijf van Vijf kun je dagelijks** een keer iets kiezen
  • Vegetarische smeerworst, vleeswaar zoals kipfilet, magere knakworst of een plakje ham***
  • Salades op brood zoals komkommersalade, farmersalade
  • Appelstroop, jam en honing (geef honing pas na de eerste verjaardag van je kind, honing kan namelijk besmet zijn met een bacterie waar kinderen tot 1 jaar erg ziek van kunnen worden)
*20+ en 30+ kaas is ook hartig mager beleg uit de Schijf van Vijf, maar is voor een klein kind al gauw te zout. Wil je toch een keer smeerkaas geven? Neem dan 20+ of 30+ smeerkaas met minder zout. In de 'Kies Ik Gezond?'-app kun je zoeken naar de variant met de laagste hoeveelheid zout per 100 gram.
**Kinderen jonger dan 4 jaar hebben weinig ruimte voor dagkeuzes. Geef een jong kind eventueel een dagkeuze als beleg op brood, maar liever niet als tussendoortje.
***Smeerleverworst en paté kun je beter niet geven. Dat bevat veel vitamine A, en dat kan schadelijk zijn voor jonge kinderen. Geef om voedselinfecties te voorkomen geen rauwe vleeswaren op brood zoals filet américain en geef geen kaas gemaakt van rauwe melk, zoals boerenkaas. Als kaas gemaakt is van rauwe melk staat op het etiket ‘gemaakt van rauwe melk’ of ‘au lait cru’.

Lees meer over broodbeleg voor volwassenen, daar vind je ook waarom bepaalde keuzes goede keuzes of minder goede keuzes zijn.

Paar voorbeelden van broodbeleg

Hier zie je een paar voorbeelden van broodbeleg. Omdat je kind maar 2 tot 3 boterhammen nodig heeft, kun je ook partjes geven. Lekker van alles wat!

Beleg de boterham van je kind met fruit of groente. Lekker en gezond!

Links: partjes appel. Rechts: hüttenkäse met komkommer en aardbei. De boterhammen zijn ook besmeerd met wat margarine uit een kuipje.

Beleg het brood van je kind eens met humus en paprika. Lekker en gezond!


Links: bruin Turks brood met hummus zonder zout en reepjes paprika. Rechts: bruin Turks brood, met olijfolie, ei en olijven. Let op: olijven bevatten veel zout en staan daarom niet in de Schijf van Vijf, maar kunnen wel onderdeel zijn van een maaltijd. Het is belangrijk dat het een kleine hoeveelheid is.

Stap voor stap gezonder

Neemt je kind veel producten buiten de Schijf van Vijf? Bekijk dan hoe hij stap voor stap gezonder kan gaan eten en drinken. Hieronder zie je een aantal voorbeelden van broodbeleg en drinken.


Broodbeleg


Dranken

En verder?

Het ontbijt en de lunch zijn goede momenten om je dreumes of peuter een bekertje melk te geven en wat fruit (al dan niet op het brood). Elke dag heeft je kind namelijk 300 milliliter melkproducten nodig en 1,5 stuks fruit. Je kunt gewone halfvolle of magere melk geven. Het is niet nodig om speciale peutermelk te geven. Lees meer over melk bij Wat geef ik mijn dreumes of peuter te drinken?

Bekijk hoe een volledige lunch en ontbijt er uit kunnen zien in de voorbeeld dagmenu’s.

Wat kun je doen als je kind een slechte ontbijter is?

Niet elk kind is dol op ontbijten. Als je kind ’s ochtends niet zoveel trek heeft in een boterham kun je proberen of iets anders er wel ingaat, zoals pap of yoghurt met muesli. Eventueel verschuif je een deel van het ontbijt naar het eerste eetmoment tussendoor.

Vraag en antwoord

Is roomboter, margarine of halvarine beter voor mijn kind?

Roomboter, margarine en halvarine bevatten allemaal vitamine A, D en E. Roomboter bevat alleen veel minder vitamine D en meer verzadigd vet dan halvarine en margarine. Verzadigd vet is niet goed voor de gezondheid. Halvarine en margarine bevatten juist meer onverzadigd vet: een type vet dat bekend staat om goede effecten op de gezondheid.

Totdat je kind 4 jaar is adviseren we om margarine uit een kuipje op brood te smeren

Totdat je kind 4 jaar is adviseren we om een margarineproduct met een hoog vetpercentage op brood te smeren. Jonge kinderen krijgen namelijk vaak iets te weinig vetten binnen. Margarine bevat meer vet dan halvarine. We bedoelen met een margarineproduct een zacht smeerbaar product uit een kuipje met 60 tot 80 gram vet per 100g. Je vindt deze informatie op het etiket. Met de 'Kies Ik Gezond?'-app kun je producten vergelijken en zien welke soort in de Schijf van Vijf staat.

Als je kind 4 jaar is geweest adviseren we om halvarine of margarine uit een kuipje te nemen. Je kind heeft dan wat minder vet nodig.

Meer over gezond eten voor je dreumes of peuter

sluiten
Welke kaas kan mijn kind eten op de boterham?
Ons advies is om baby’s en jonge kinderen tot 4 jaar geen harde kaas te geven. Dat geldt voor plakjes van de kaasschaaf en kant-en-klare plakken voor op de boterham. Waarom? Daarin zit te veel zout voor baby’s en jonge kinderen. Dat kunnen hun nieren nog niet verwerken. 

Het lijkt misschien een streng advies, maar ‘harde’ kaas (zoals Goudse of Edammer) is voor jonge kinderen niet zo gezond. Het bevat in vergelijking met ander broodbeleg veel zout. Zout kan schadelijk zijn voor kinderen onder de 4 jaar. 

Tot de leeftijd van vier jaar adviseren wij daarom geen plakjes kaas of smeerkaas met veel zout te geven op de boterham. Ook een blokje kaas als tussendoortje of kaas in een traktatie voor jonge kinderen kun je beter niet doen.

Alternatieven

Gelukkig zijn er kaassoorten die gezonder zijn voor je kind: mozzarella, zuivelspread, cottage cheese en hüttenkäse bijvoorbeeld. Daarin zit minder zout. Probeer eens uit of je kind het lekker vindt. En zo niet: probeer het niet te gauw op te geven. Een kind kan een smaak leren eten. Het kan 10-15 keer duren voor hij iets lekker gaat vinden.

Bekijk de tabel  Hoeveelheid zout in kaas om te zien hoeveel vet en zout erin 1 portie van 20 gram zit (vergelijkbaar met 1 plakje)

sluiten
Waarom adviseren jullie voor kinderen ook magere of light-varianten van zuivel en vlees?

Als je je kind halfvolle of magere melkproducten en mager vlees (zoals kip of mager gehakt) geeft, dan krijgt je kind minder verzadigd vet binnen. Volle melkproducten (zoals volle melk, volle yoghurt, roomboter en 48+kaas) en vet vlees (speklap, gehakt, worst) bevatten vooral verzadigd vet, wat niet goed is voor de gezondheid. Ook bij jonge kinderen verhoogt verzadigd vet het LDL-cholesterol van het bloed. Een te hoog LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten.

Jonge kinderen zijn volop in de groei en hebben vetten nodig. Vet is een bron van energie, vitamine A, vitamine D, vitamine E en essentiële vetzuren.  Onverzadigd vet verlaagt het LDL-cholesterol van het bloed. Geef ze vooral beleg en andere producten met onverzadigde vetten. Onverzadigde vetten zitten bijvoorbeeld in margarine, olijfolie, notenpasta, 100%pindakaas, vis en avocado.

Wat zijn light-producten en zijn ze gezond?

sluiten
Welk vlees kan mijn kind eten op zijn boterham?

Al het onbewerkt vlees dat in de Schijf van Vijf staat is geschikt voor je baby, dreumes of peuter. Dat is bijvoorbeeld kipfilet of kalkoenfilet. Bewerkt vlees, zoals boterhamworst, gekookte ham, ontbijtspek en snijworst, staat niet in de Schijf van Vijf. Dit kun je beter niet aan jonge kinderen geven, omdat het vaak veel zout bevat.

Voor kinderen onder de 4 jaar geldt:

  • Geef liever geen vlees waar veel vitamine A in zit, zoals (smeer)leverworst of paté. Te veel vitamine A kan schadelijk zijn voor jonge kinderen.
  • Geef geen rauw vlees, zoals filet americain, rosbief of sommige soorten worst, zoals ossenworst en carpaccio. Hier kunnen schadelijke bacteriën op zitten en jonge kinderen zijn gevoeliger voor een voedselinfectie.

Wil je je kind vaker vegetarisch te eten geven? Dat kan prima. Lees hoe je gezond vlees vervangt voor je kind.

sluiten
Is chocolade hagelslag gezond broodbeleg?

Een boterham met hagelslag of chocopasta is voor veel kinderen een feestje. Maar ook sommige volwassenen starten hiermee graag de dag. Maar heel gezond is het eigenlijk niet. Bekijk hoeveel calorieën, suiker en verzadigd vet in verschillende soorten chocolade broodbeleg zit. 

sluiten