Wat kan ik het beste eten bij maag-darmklachten?

Cola helpt niet tegen diarree. Ook zijn er geen wetenschappelijke aanwijzingen dat cola helpt tegen andere maag-darmproblemen zoals buikpijn of misselijkheid. Sterker nog, omdat cola veel suiker bevat, kan het de diarree zelfs erger maken.

De hoeveelheid opgeloste suiker kan namelijk water vasthouden in de darm in plaats van ervoor te zorgen dat water door het lichaam wordt opgenomen. Bij diarree kun je dus beter ook geen suikerhoudende dranken drinken zoals cola en vruchtensap. De kans op uitdroging is dan groter.

Tegengaan uitdroging met ORS

Een rehydratie-oplossing (ORS, Oral Rehydration Solution) is de beste manier om uitdroging tegen te gaan. In ORS zitten de juiste hoeveelheden suikers en zouten die je lichaam helpen om vocht vast te houden. Dan komt er dus minder water in je darmen, wat helpt tegen de diarree.

Zakjes met ORS-poeder of ORS-bruistabletten kun je kopen in de apotheek of drogist. Ga je naar een warm land, dan is het altijd handig om deze bij je te hebben. Mocht je daar diarree krijgen, los de ORS dan op in schoon (betrouwbaar) drinkwater. In Nederland kun je gewoon kraanwater gebruiken.

Cola bij buikpijn of misselijkheid

Hoewel er mensen zijn die zeggen dat cola bij hen helpt tegen buikpijn of misselijkheid, is er geen wetenschappelijk bewijs voor. Er zijn theorieën die de samenstelling van cola in verband brengen met een antibacteriële werking of medicatie tegen misselijkheid. Maar er is geen wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat cola werkelijk helpt als je misselijk bent of buikpijn hebt.

Een glas cola van 250 ml bevat ongeveer 26 gram suiker. Dat is bijna 7 suikerklontjes. Als je cola drinkt, dan krijg je al snel ongemerkt veel suiker binnen. En dus ook veel calorieën. In andere frisdranken, zoals sinas, cassis, 7up en tonic, zit ongeveer dezelfde hoeveelheid suiker.

Hoeveel suiker je binnenkrijgt, hangt af van de hoeveelheid die je drinkt. Hieronder zie je hoeveel suiker een glas cola, blikje cola, flesje cola en een grote fles cola bevat.

Tabel: hoeveel suiker in cola

Bron: NEVO-online. 1 klontje is ongeveer 4 gram suiker (afgerond op hele klontjes).

Frisdrank met suiker en light-frisdrank staan allebei niet in de Schijf van Vijf. Het drinken van veel dranken met suiker vergroot de kans op overgewicht en diabetes type 2. Light-frisdrank bevat geen of minder suiker en daardoor minder calorieën dan frisdrank met suiker. Als je frisdrank wilt drinken en minder calorieën wilt binnenkrijgen, kun je dus beter light-frisdrank drinken.

De zoetstoffen in light-frisdrank zijn verder ook beter voor je tanden. Zoetstoffen spelen namelijk in tegenstelling tot suiker geen rol bij het ontstaan van gaatjes (tandcariës). Maar net als in gewone frisdranken zitten in light-frisdranken wel zuren die slecht zijn voor je tanden. Je kunt dus in plaats van frisdrank het beste water, thee en koffie zonder suiker drinken. Die staan wel in de Schijf van Vijf.

Hoeveel suiker in verschillende dranken zit, zie je hieronder:

Zijn de zoetstoffen in light-frisdranken wel veilig?

De in de Europese Unie toegelaten zoetstoffen zijn uitgebreid onderzocht op veiligheid door de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA. En in Europese regelgeving staat aan welke levensmiddelen de verschillende zoetstoffen mogen worden toegevoegd. Hierin staat ook welke hoeveelheid maximaal gebruikt mag worden, zodat mensen niet te veel binnenkrijgen. Lees meer over zoetstoffen. In light-frisdrank zit vaak de zoetstof aspartaam. Lees meer over aspartaam.

Kun je wel zeggen dat één product gezond is?

Voedingsmiddelen zoals ontbijtkoek of appelsap werken niet bewezen laxerend als je last hebt van obstipatie (verstopping). Voedingsmiddelen als banaan, geraspte appel, bosbessensap, kaneel, rijst, rijstewater, wit brood en wortelpuree werken niet merkbaar stoppend bij diarree.

Wat werkt wél laxerend of stoppend?

Bij chronische diarree, maar ook bij verstopping (obstipatie) is het goed veel vezels te eten. Vezels werken in de darm als een soort spons waardoor ze water opnemen, hierdoor blijft de ontlasting zacht en soepel. Ook zorgen ze ervoor dat de darmen in beweging blijven.

In deze video leggen we uit hoe het precies zit.

Een vezelrijk voedingspatroon is belangrijk voor een gezonde stoelgang. Zoek het niet in één enkel voedingsmiddel als je last hebt van verstopping of diaree, maar voeg meer vezels toe uit verschillende voedingsmiddelen. Vezels haal je uit volkorenproducten, groente, fruit, peulvruchten en noten.

En belangrijk: genoeg drinken

Voldoende drinken helpt om verstopping tegen te gaan. Omdat vezels vocht binden, kunnen ze namelijk alleen goed hun werk doen als je ook voldoende drinkt. Bij diarree voorkomt voldoende drinken uitdroging.

Bij diarree heb je 2 tot 3 liter drinken per dag nodig. Normaal is dat 1,5 tot 2 liter per dag.

Voedingsvezels (vezels) zijn belangrijke stoffen voor een gezonde spijsvertering. Ze verminderen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker. Een voedingspatroon met voldoende vezels kan bovendien bijdragen aan het behoud van een gezond gewicht.

Er zijn verschillende typen vezels met allemaal andere eigenschappen. Volwassen vrouwen wordt geadviseerd minimaal 25 gram vezels per dag binnen te krijgen, volwassenen mannen minimaal 30 gram per dag.

Vezels zitten in:

• Volkorenproducten zoals volkorenbrood, volkorenpasta en zilvervliesrijst
• Groente
• Fruit
• Peulvruchten zoals bruine bonen, kikkererwten en linzen
• Noten

5 tips om meer vezels te eten

1. Vervang wit brood, witte pasta en rijst door de volkoren variant

Het zijn vooral de vezels uit volkoren graanproducten die de kans op ziekten verkleinen. Volkorenbrood, volkoren ontbijtgranen, volkorenpasta, zilvervliesrijst… ze zitten veel voller met vezels dan de witte varianten. Bekijk meer volkoren-tips.

2. Eet minimaal 250 gram groente per dag

Groente kan altijd en overal. Lees hoe je meer groente kunt eten.

3. Eet 200 gram fruit per dag

Lukt het niet altijd om zoveel fruit te eten als je zou willen? Probeer deze tips.

4. Kies vaker voor peulvruchten

Bruine bonen, kidneybonen, linzen, kikkererwten, witte bonen, zwarte bonen, oogbonen: hun populariteit stijgt. En dat is terecht. Er zitten veel vezels in, en ze zijn een goede vleesvervanger. Ze verdienen daarom een plek in ieders weekmenu. Lees meer over peulvruchten en hoe je ze klaar kunt maken.

5. Eet elke dag een handje noten

Elke dag een handje ongezouten noten is goed voor de gezondheid. Ze bevatten vezels en gezonde vetten. Eet ze tussendoor of voeg ze toe aan de salade, strooi ze over de pasta of door de stamppot. Lees meer over noten.

En ook belangrijk:

Drink voldoende

Vezels binden vocht en houden zo de ontlasting soepel. Het is dus belangrijk dat je ook voldoende drinkt.

Heb je last van obstipatie (verstopping), of wil je voorkomen dat je obstipatie krijgt? De volgende voedingsadviezen kunnen helpen om verstopping tegen te gaan:

Eten volgens de Schijf van Vijf

Als je eet volgens de Schijf van Vijf, eet je verschillende vezelrijke producten en drink je voldoende. Bekijk in de Schijf van Vijf voor jou hoeveel en wat je elke dag nodig hebt.

De volgende adviezen zijn extra belangrijk om verstopping te voorkomen of op te lossen:

1. Genoeg vezels eten

Volkorenbrood, groente, fruit, noten en peulvruchten zijn goede bronnen van vezel. Vezels werken in de darm als een soort spons waardoor ze water opnemen. Zo zorgen ze voor een soepele ontlasting en geven volume aan de ontlasting. Ook zorgen vezels ervoor dat de darmen in beweging blijven. Bekijk tips om meer vezels te eten.

2. 1,5 tot 2 liter per dag drinken

Elke dag 1,5 tot 2 liter drinken helpt om verstopping tegen te gaan. Water, koffie en thee zijn een goede keuze. Omdat vezels vocht binden, kunnen ze namelijk alleen goed hun werk doen als je ook voldoende drinkt. Drink je te weinig, dan kan dat zorgen voor harde en droge ontlasting.

3. Genoeg bewegen

Door te bewegen komt ook de darm in beweging. Elke dag bewegen kan daarom helpen om obstipatie te voorkomen. Stevig wandelen, fietsen, stofzuigen, tuinieren: het telt allemaal mee. Meer beweegtips.

4. Poep niet ophouden

Als je moet, dan moet je. Negeer de aandrang niet. Het ophouden van ontlasting draagt bij aan verstopping. Neem voldoende tijd om naar het toilet te gaan, bijvoorbeeld na het ontbijt. Na een maaltijd komen de darmen in beweging en dat is een goed moment om naar de wc te gaan.

5. Eten op regelmatige tijden

Regelmatig eten stimuleert het regelmatig in beweging komen van de darmen. Onder regelmatig eten verstaan we om elke dag in elk geval ontbijt, lunch en avondeten te nemen en geen van deze maaltijden over te slaan. Een goed ontbijt is helemaal belangrijk. Neem bij voorkeur een groot, vezelrijk ontbijt. Dit zet de darmen in werking. Lees hoe een gezond ontbijt eruitziet.

Blijven de klachten?

Blijf je langer dan 4 weken last houden van je maag of darmen ondanks dat je bovenstaande adviezen hebt opgevolgd? Of heb je erg veel last van je klachten? Ga naar je huisarts om samen uit te zoeken wat er aan de hand is.

Misschien kun je niet goed tegen een bepaald product of is er iets anders aan de hand, zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS). Ga bij voorkeur niet zelf experimenteren. Als je zomaar bepaalde producten weglaat kunnen klachten verergeren. Ook kunnen hierdoor tekorten ontstaan aan bepaalde voedingsstoffen.

Je huisarts kan je eventueel vezelpreparaten of medicijnen voorschrijven. Hij kan je ook doorverwijzen naar een diëtist.