Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
Encyclopedie A-Z

Wet Voedselinformatie

De Europese wet Voedselinformatie stelt eisen aan welke informatie over voedingsmiddelen aan consumenten verstrekt moet worden. Zo zijn er voorschriften voor wat er precies op het etiket moet staan.

Het doel van deze wet is om de leesbaarheid van het etiket te verbeteren en de consument de gelegenheid te geven om een goede voedselkeuze te maken. Daarbij is er aandacht voor gezondheid, veiligheid, herkomst en milieu.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt toezicht op de uitvoering van deze wet.

Omschrijving

De wet Voedselinformatie (Europese Verordening 1169/2011) valt onder de Europese wetgeving. Het doel van de wet Voedselinformatie is de leesbaarheid van het etiket te verbeteren en de consument informatie te geven om een goede voedselkeuze te kunnen maken met aandacht voor gezondheid, veiligheid, herkomst en milieu. Ook verkoop via internet valt onder deze wet.

In Nederland is de wet vertaald in het Warenwetbesluit Informatie Levensmiddelen (WIL).

Inhoud wet Voedselinformatie

De wet Voedselinformatie stelt eisen aan wat er op het etiket van voedingsmiddelen moet komen te staan. Wat wel en niet op het etiket staat, hangt af van de manier waarop het product is verpakt. De winkelier doet meestal zelf een zakje om niet-voorverpakte producten, zoals ‘kaas van het mes’. Daar hoeft minder informatie op te staan. De meeste voedingsmiddelen in de winkel zijn voorverpakt: de fabrikant verpakt ze, niet de winkelier. Op al die voedingsmiddelen staat deze verplichte informatie:

  • Naam van het levensmiddel
  • Lijst met ingrediënten
  • Eventueel aanwezige allergenen 
  • Hoeveelheid van de ingrediënten (als dit in de benaming of afbeelding van het product zit)
  • Netto hoeveelheid van het product
  • Houdbaarheidsdatum (ten minste houdbaar tot of te gebruiken tot)
  • Bijzondere bewaarvoorschriften of gebruiksvoorwaarden
  • Naam en contactgegevens van de fabrikant of verkoper/importeur
  • Een gebruiksaanwijzing, als het product moeilijk te gebruiken is zonder gebruiksaanwijzing
  • Land van oorsprong of plaats van herkomst
  • Alcoholpercentage (indien meer dan 1,2 % alcohol)
  • Voedingswaardevermelding

Verbeterde leesbaarheid

De kleine letters op het etiket nodigen niet altijd uit om het etiket goed te lezen. In deze wet is vastgelegd dat de minimale lettergrootte 1.2 millimeter moet zijn. Op hele kleine verpakkingen mag wel een kleinere lettergrootte.

Voedingswaarde verplicht

Met de wet Voedselinformatie is het verplicht om energie en 6 voedingsstoffen (vet, verzadigd vet, koolhydraten, suikers, eiwitten en zout) op het etiket te vermelden. Dit moet altijd per 100 gram of 100 milliliter vermeld worden, zodat producten goed vergeleken kunnen worden.

Naast de 6 verplichte voedingsstoffen mogen ook de volgende voedingsstoffen vermeld worden: enkelvoudig onverzadigde vetzuren, meervoudig onverzadigde vetzuren, polyolen, zetmeel en vezels. Ook mineralen en vitamines mogen vermeld worden, als deze in significante hoeveelheden aanwezig zijn. Om verwarring te voorkomen mogen alleen vaste termen worden gebruikt. De term natrium is vervangen door zout. 

De verplichte voedingswaardevermelding geldt alleen voor voorverpakte levensmiddelen. Maaltijden in een restaurant hebben geen verplichting. Ook alcoholische dranken en enkele specifieke producten zoals verse groenten en fruit, kruiden en zout vallen niet onder de nieuwe regels.

Allergenen

Voor 14 allergenen geldt dat ze extra duidelijk moeten worden weergegeven in de lijst met ingrediënten, bijvoorbeeld door ze in een vet lettertype af te drukken. Fabrikanten vermelden soms ook dat een product sporen van een allergeen kan bevatten. Deze zogenoemde 'may contain' toepassing is geen onderdeel van de nieuwe wet. Verder geldt er een informatieplicht voor allergenen voor niet-voorverpakte producten, bijvoorbeeld in restaurants, ambachtelijke slagerijen en bakkerijen, zorginstellingen en de catering. Consumenten moeten vooraf geïnformeerd worden dat allergeneninformatie opvraagbaar en beschikbaar is. 

Land van herkomst

Op het etiket van vis, rundvlees, verse (niet bewerkte) groente en fruit, honing en olijfolie staat de regio of het land van herkomst vermeld. Voor onbewerkt vlees van varken, geit, schaap, kip en gevogelte (vers, gekoeld of diepgevroren) moet dit ook. Er moet vermeld worden waar het dier is gehouden en waar het is geslacht. De Europese commissie bestudeert nog of vermelding van de herkomst van andere producten of ingrediënten verplicht moet worden. Denk bijvoorbeeld aan herkomstetikettering voor vlees gebruikt als ingrediënt in een samengesteld product.

Naamgeving

Een ander belangrijk doel van deze wetgeving is om misleiding te voorkomen. Als in het product een ander ingrediënt zit dan de consument zou verwachten, dan moet dit in de buurt van de naam van het product staan. Een voorbeeld is stracciatella-yoghurt waarin geen echte chocoladestukjes verwerkt zijn, maar cacaofantasie. Of wanneer één stuk vlees of vis (bijvoorbeeld biefstuk) in werkelijkheid samengesteld is uit meerdere stukjes vlees, dan moet dit ook in de naam staan.

Datum van invriezen

Op vlees of vis dat bevroren verkocht wordt, moet de datum staan waarop het product is ingevroren. Dit kan relatief lang geleden zijn. Bijvoorbeeld omdat vis maar in één seizoen gevangen wordt, maar wel het hele jaar verkrijgbaar is. Deze datum zegt weinig over de veiligheid van het product. Als vlees of vis snel genoeg wordt ingevroren, krijgen bacteriën weinig kans. De snelheid van het invriezen waarborgt ook de smaak en textuur van diepgevroren vlees en vis. Vlees of vis dat eerder bevroren is geweest kan op een later tijdstip ontdooid zijn en zo aan de consument verkocht worden. In dat geval staat op het etiket de term ‘ontdooid’.

Oliën en vetten

Bij plantaardige oliën en vetten, is het verplicht om in de lijst van ingrediënten de specifieke bron te vermelden, zoals bij palmolie. Ook moet hierbij vermeld zijn of het eventueel ‘geheel gehard’ of ‘gedeeltelijk gehard’ is. 

Nanomaterialen

Nanomaterialen in voedingsmiddelen die bewust gemaakt en toegevoegd zijn, moeten verplicht bij de ingrediënten op het etiket staan. Nanomaterialen zijn kleine deeltjes van minder dan 100 nanometer (= 1 tienduizendste millimeter) die doelbewust gemaakt kunnen worden om het product andere eigenschappen te geven, bijvoorbeeld een betere oplosbaarheid.

Meer informatie

  • Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten 
  • Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit: www.nvwa.nl 
  • Europese Commissie: ec.europa.eu/index_nl.htm