Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
Encyclopedie A-Z

Stevia

Stevia rebaudiana is een plant waarvan bekend is dat de bladeren een zoete smaak hebben. De stoffen die de steviaplant zoet maken zijn de steviolglycosiden. Deze zoetstoffen kunnen met een complex proces uit de steviaplant worden gehaald en mogen aan voedingsmiddelen worden toegevoegd. De steviaplant zelf mag niet worden gebruikt in voeding. Voedingsmiddelen met steviolglycosiden bevatten dus geen stevia, maar alleen de steviolglycosiden uit stevia.

De stof steviolglycosiden is een intensieve zoetstof, ongeveer 200 tot 300 keer zoeter dan suiker en bevat geen calorieën. Als in een product de zoetstof steviolglycosiden is gebruikt, dan staat de naam van deze stof of het E-nummer op het etiket.

De stof steviolglycosiden heeft E-nummer E960. De Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) beoordeelt of de stoffen veilig gebruikt kunnen worden. Vervolgens krijgen ze van de Europese Commissie een E-nummer.

Wat is stevia

De stof steviolglycosiden is een intensieve  zoetstof die ongeveer 200 tot 300 keer zoeter is dan suiker. Het mag sinds 2011 in de Europese Unie worden gebruikt als toevoeging aan voedingsmiddelen.

De steviolglycosiden worden met een complex proces uit de steviaplant (Stevia rebaudiana Bertoni) gehaald. In de EU is de steviaplant zelf niet toegelaten als voedingsmiddel. Het mag ook niet als ingrediënt aan voedingsmiddelen worden toegevoegd. Het verkopen van producten van de steviaplant, zoals (gedroogde) bladeren, poeders of extracten als voeding, is dan ook niet toegestaan in Europa. Producten waar steviolglycosiden aan toegevoegd zijn, bevatten dus geen stevia, maar alleen de steviolglycosiden uit stevia.   

Waarin zit stevia?

In de Europese wetgeving staat in welke producten de zoetstof steviolglycosiden gebruikt mag worden. Het mag toegevoegd worden aan heel veel verschillende soorten producten, zoals light frisdranken en light bier, zuivelproducten als yoghurtdranken, ijs, desserts, jam, snoep, chocolade, kauwgom, soepen, sauzen en producten als zoetjes en zoetstof. Vaak is wel de voorwaarde dat deze producten minder calorieën of geen toegevoegde suikers bevatten.

Wat gebeurt er met stevia in je lichaam?

Ons lichaam kan steviolglycosiden niet opnemen. De bacteriën in je darm zetten steviolglycosiden om in steviol, dat het lichaam voor een groot deel wel opneemt. De door het lichaam opgenomen steviol verlaat via de urine het lichaam. De rest van de stof verlaat het lichaam via je poep. Het hoopt niet op in je lichaam.

Is stevia veilig?

In de Europese wetgeving (Verordening 1333/2008) staat aan welke producten de zoetstof steviolglycosiden toegevoegd mag worden. Hierin staat ook in welke hoeveelheden. De E-nummers die toegestaan zijn in Europa zijn uitgebreid onderzocht door de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). De aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) voor steviolglycosiden is vastgesteld op 4 milligram per kilogram lichaamsgewicht per dag.

Als je eet volgens de Schijf van Vijf, zal je hier niet snel overheen gaan. Maar als iemand van 70 kilogram per dag ongeveer 3,5 liter light frisdrank zou drinken of ongeveer 3 liter zuiveldrank, dan gaat hij of zij hier wel over heen. Voor een kind van 25 kilogram is dat bij iets meer dan 1 liter light frisdrank of 1 liter zuiveldrank per dag. Zeker als je veel verschillende producten eet waar steviolglycosiden in zitten, bijvoorbeeld naast het drinken van veel frisdranken en zuiveldranken met steviolglycosiden ook nog zoetstof gebruiken en veel sauzen eten met deze zoetstof, ga je snel over deze hoeveelheid heen.

Het is dus beter om niet te veel van producten met steviolglycosiden te eten of te drinken. Als je toch een keer meer binnenkrijgt dan de ADI, is dit niet meteen schadelijk voor je gezondheid. In onderzoeken waarin gezonde mensen zelfs tot wel 1.000 milligram per kilogram lichaamsgewicht per dag kregen, werden namelijk niet direct negatieve effecten gezien.

Zijn producten met stevia gezond?

Zoetstoffen zoals steviolglycosiden zitten vaak in producten die niet in de Schijf van Vijf staan. Voor producten buiten de Schijf van Vijf geldt het advies: niet te veel en niet te vaak. Producten met zoetstoffen kunnen een goed alternatief zijn voor suikerhoudende producten, bijvoorbeeld als je op calorieën of je bloedsuikerspiegel wilt letten. Sommige mensen willen zoetstoffen of andere E-nummers toch liever vermijden. Vanuit gezondheidsoogpunt is dat niet nodig volgens EFSA, maar er is ook niets op tegen.

Calorieën

De zoetstof steviolglycosiden levert geen calorieën, maar producten waarin de stof is verwerkt wel. Dit komt omdat in het algemeen maar een derde van de suiker vervangen kan worden door steviolglycosiden, zonder nare nasmaak. Producten gezoet met steviolglycosiden hebben vaak tot 30% minder calorieën dan vergelijkbare producten.

Deze zoetstof heeft geen effect op de bloeddruk of het bloedsuikergehalte en is dus geschikt voor mensen met diabetes.

Hoe weet je of een product stevia bevat?

Als in een product de zoetstof steviolglycosiden gebruikt is, dan staat dit bij de ingrediënten. Op het etiket staat de term ‘zoetstof’, gevolgd door de ‘steviolglycosiden’ of het E-nummer E 960.

Op het etiket van producten met steviolglycosiden moet verder worden vermeld: ‘verlaagde energetische waarde’ of ‘zonder toegevoegde suikers’ of ‘verlaagd suikergehalte’ of een soortgelijke claim die weergeeft dat het suikergehalte verlaagd is.

E-nummerzoeker

Meer weten over een specifiek E-nummer en waar het in kan zitten? Hieronder kun je het opzoeken. Je kunt zoeken op het E-nummer of op de naam van de stof. Er worden per E-nummer maximaal 8 producten aangegeven die een goede indruk geven waar de stof in kan zitten. Dit is geen volledige lijst, want sommige E-nummers worden aan heel veel producten toegevoegd. 

Welk E-nummer zoek je?
Waar kan het in zitten?
    Andere namen voor E