Voedingscentrum.nl maakt gebruik van cookies. Waarom? Lees onze uitleg.
Menu
Zoek
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
Encyclopedie A-Z

Choline

Choline is een voedingsstof die door het lichaam kan worden gemaakt, maar niet iedereen maakt voldoende aan. Choline is onderdeel van celmembranen en is onder andere belangrijk voor het transport van vetten in het lichaam en de prikkeloverdracht in de hersenen. 

Choline zit in ei, vlees, vis, volkoren graanproducten, groente, fruit, vetten, oliën en moedermelk. Pasgeboren baby's maken deze stof zelf nog niet (voldoende) aan. Daarom wordt het ook toegevoegd aan zuigelingenvoeding.

Bij een tekort aan choline kan leverschade ontstaan. Te veel choline kan leiden tot een lage bloeddruk en een onaangename lichaamsgeur.

Wat is choline?

Choline is een wateroplosbare voedingsstof die door het lichaam kan worden aangemaakt. Omdat niet iedereen voldoende kan aanmaken, is het een essentiële voedingsstof die je via je voeding moet binnenkrijgen. Vooral pasgeboren baby's maken deze stof zelf nog niet (voldoende) aan.

Verschillende vormen van choline

Choline komt in de voeding voor in een vrije of gebonden vorm. Er zijn verschillende gebonden vormen: het vetoplosbare phosphatidylcholine en sphyngomyeline, en het wateroplosbare glycerophophocholine en phosphocholine.

Waar zit choline in?

Choline zit in veel voedingsmiddelen, waaronder ei, vlees, vis, volkoren graanproducten, groente, fruit, vetten en oliën. Moedermelk is van nature rijk aan choline. Ook wordt choline toegevoegd aan zuigelingenvoeding.

Waarvoor heb je choline nodig?

Choline heeft verschillende functies in het lichaam:

  • Choline is onderdeel van celmembranen.
  • Choline speelt een rol bij het transport van vetten in het lichaam.
  • Choline is belangrijk voor een aantal stofwisselingsprocessen.
  • Choline is nodig voor de aanmaak van acetylcholine, een stof die betrokken is bij de prikkeloverdracht in de hersenen.

Hoeveel choline heb je per dag nodig?

Voor choline is door de Gezondheidsraad een adequate inname bepaald die richting geeft aan de hoeveel je dagelijks zou moeten binnenkrijgen. Voor volwassen mannen en vrouwen is de adequate inname 400 milligram choline per dag. Voor zwangere vrouwen is dat 480 milligram per dag. Voor andere leeftijdsgroepen zijn nog geen aanbevelingen opgesteld.

Deze hoeveelheden moet je niet gebruiken als streefwaarde, maar geeft richting aan hoeveel je nodig hebt. De Gezondheidsraad geeft namelijk aan dat onderbouwing voor de hoeveelheid die je zou moeten eten zwak is. Dat betekent dat er weinig onderzoek beschikbaar is, of dat er geen wetenschappelijke overeenstemming bestaat over de manier waarop de waarde tot stand komt.

Wat zijn de gevolgen van te weinig choline?

Symptomen die optreden bij een cholinetekort zijn leververvetting en lever- en spierschade. Deze symptomen zijn gezien bij mensen die lange tijd parenterale voeding zonder choline kregen. Bij parenterale voeding worden voedingsstoffen via de bloedbaan gegeven. Ook in onderzoeken waarbij een hele lage hoeveelheid choline werd gegeven zijn symptomen van een tekort aan choline gezien.

Wat zijn de gevolgen van te veel choline?

Inname van meer dan 7 gram choline per dag kan zorgen voor een verlaging van de bloeddruk, misselijkheid en diarree. Van te veel choline kun je een onaangename lichaamsgeur krijgen, vergelijkbaar met een vislucht.

Aanvaardbare bovengrens

De Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) heeft voor choline geen aanvaardbare bovengrens afgeleid. Het Amerikaanse Institute of Medicine hanteert voor volwassenen een aanvaardbare bovengrens van 3,5 gram per dag.